Στις 13 Νοεμβρίου 1940, έληξε η πρώτη περίοδος των επιχειρήσεων του Ελληνοϊταλικού Πολέμου.

Η δεύτερη απελευθέρωση...

Ο Μουσολίνι ταπεινωμένος δικαιολογείται

22 Νοεμβρίου 1940

Φύρερ,

Λυπούμαι διότι η επιστολή μου 19ης Οκτωβρίου δεν έφθασε εγκαίρως δια να μπορέσετε να μου δώσετε την γνώμη σας όσον αφορά την σχεδιαζομένην τότε επιχείρησιν κατά της Ελλάδος, γνώμην την οποίαν θα ησπαζόμην όπως έπραξα και εις προηγουμένας περιπτώσεις.

Η προέλασις των ιταλικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, η οποία, στην αρχή, υπήρξε ταχεία και ενθαρρυτική, ανεχαιτίσθη και αι ελληνικαί δυνάμεις κατώρθωσαν να αναλάβουν πρωτοβουλίαν. Αυτή η κατάστασις οφείλεται βασικώς εις τρεις λόγους:

1) Η κακοκαιρία: δυνατές βροχές που αναχαίτισαν την προέλασιν των μηχανοκίνητων φαλάγγων. Μια τεθωρακισμένη μεραρχία ετάφη κυριολεκτικώς υπό την λάσπην.

2) Η στάση της Βουλγαρίας, η οποία επέτρεψε στους Έλληνες να αποσύρουν από την Θράκη οκτώ μεραρχίας εις ενίσχυσιν εναντίον μας.

3) Η σχεδόν πλήρης αποστασία των αλβανικών δυνάμεων αι οποίαι εστασίασαν κατά των μονάδων μας. Εις μιαν και μόνον των μεραρχιών μας εχρειάσθηκε να αφοπλίσωμε και να εκδιώξωμεν στα μετόπισθεν 6000 Αλβανούς.

Όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν και δεν πρέπει να μας ανησυχούν, μολονότι γνωρίζω πολύ καλά ότι αυτά τα γεγονότα προεκάλεσαν δυσμενείς συνεπείας. Τώρα η Ιταλία ετοιμάζει τριάντα μεραρχίας με τας οποίας θα συντρίψη την Ελλάδα.

Πηγή: (Μαρτυρίες 40-44, Πόλεμος-Κατοχή, εκδ. Κέδρος, Αθήνα 1988, σελ. 89), Αποστολική Διακονία,  Αβέρωφ

Ένα σπάνιο βίντεο για την απελευθέρωση της Κορυτσάς από τον ελληνικό στρατό

Μετά την επίθεση των ιταλικών φασιστικών δυνάμεων εναντίον της Ελλάδας, το φθινόπωρο του 1940, ο ελληνικός Στρατός όχι μόνο κατάφερε να «κρατήσει» αλλά ακόμα προχώρησε σε αντεπίθεση, που είχε ως αποτέλεσμα να καταλάβει τα υψώματα Μοράβα-Ιβάν, που ήταν ιδιαίτερης σημασίας.

Ο Γρηγόρης Βαλκανάς γεννήθηκε το 1916 στους Χράνους Αρκαδίας, τον Αύγουστο του 1936 κατατάχθηκε στη Σχολή Αεροπορίας (Τμήμα Υπαξιωματικών ) και αποφοίτησε τον Σεπτέμβριο του 1938 με τον βαθμό του Σμηνία και ειδικότητα Χειριστή.Ο πόλεμος τον βρήκε να υπηρετεί στην 23η Μ.Δ. με έδρα την Λάρισα.Στις 18 Νοεμβρίου 1940, κατά την εκτέλεση διατεταγμένης αποστολής περιπολίας με α/φ P.Z.L. της Μοίρας Διώξεως, ενεπλάκη σε αερομαχία με ιταλικά αεροπλάνα διώξεως στην περιοχή Ιβάν Αλβανίας, Β.Α της Κορυτσάς...

Ως γνωστόν η Πολεμική μας Αεροπορία συνολικά διέθετε τότε 78 περίπου επιχειρησιακά, ετοιμοπόλεμα να αντιμετωπίσουν περίπου 468 και πλέον α/φ της Ιταλικής Regia aeronautica.Η μεγάλη αυτή διαφορά και η υπεροχή σε μέσα σμίκρυνε και αντιστάθμιζε ο ηρωισμός, η αυταπάρνηση και η αυτοθυσία των Ελλήνων Αεροπόρων.Ο Σμηνίας Γρηγόρης Βαλκανάς συμμετείχε σε Αερομαχία στην οποία ενεπλάκησαν πέντε Ελληνικά P.Z.L. των 22 Μ.Δ. και 23 Μ.Δ. με Ιταλικά καταδιωκτικά και βομβαρδιστικά αεροπλάνα, όπου όταν εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά του, εξετέλεσε επίθεση αυτοκτονίας…

Χειριστής ενός από τα Ελληνικά P.Z.L. ο Σμηνίας Βαλκανάς Γρηγόριος, ήταν ο μόνος από τους χειριστές της 23ης Μοίρας που δεν είχε ακόμα στο ενεργητικό του κατάρριψη εχθρικού αεροσκάφους.Την αερομαχία πάνω από τη Μόροβα τη θεώρησε σαν την ευκαιρία που ζητούσε και που δεν του είχε παρουσιαστεί ως τότε.

Όταν, μετά από συνεχή ανταλλαγή πυρών, εξαντλήθηκαν όλα τα πυρομαχικά του, χωρίς ακόμα να έχει πετύχει τον αντικειμενικό σκοπό του, αποφασισμένος να μην επιστρέψει άπρακτος στη βάση του, έκανε επίθεση αυτοκτονίας, πέφτοντας με το αεροσκάφος του πάνω σε ένα ιταλικό καταδιωκτικό.

Η σύγκρουση ήταν μοιραία.

Τα δύο αεροπλάνα έπεσαν φλεγόμενα στο έδαφος και τα πληρώματα τους απανθρακώθηκαν”.Η ηρωική αυτή πράξη αυτοθυσίας του Σμηνία Γρηγόρη Βαλκανά, είναι σχεδόν άγνωστη στην αεροπορική μας οικογένεια και στο ευρύτερο Ελληνικό κοινό.Ο ήρωας Σμηνίας Γρηγόρης Βαλκανάς (και όχι μόνο αυτός), ο Έλληνας πρόγονος των Καμικάζι, αυτός που φρουρώντας τις εναέριες Θερμοπύλες θυσίασε ό,τι πολυτιμότερο είχε, τη ζωή του, για να κρατήσει ελεύθερους -μαζί με τους συμπολεμιστές του -τους Ελληνικούς ουρανούς, παραμένει άγνωστος μαζί με το ανεπανάληπτο μέχρι σήμερα κατόρθωμά του.Σήμερα που τα πάντα έχουν ισοπεδωθεί, και οι ηθικές αξίες είναι είδος προς εξαφάνιση, από καιρό εις καιρό είναι αναγκαία η επίκληση “Ηρώων” όπως του Βαλκάνου, από το πάνθεο των Ηρώων της Πολεμική Αεροπορία για παραδειγματισμό των νέων μας.

Πηγή: national-pride.org

Ενώ οι μάχες στις οροσειρές της Πίνδου βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη, το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου του 1940 μία μικρή ομάδα «κομάντος» έκανε απόβαση στο νησάκι Αγαθονήσι, που βρισκόταν όπως και όλα τα Δωδεκάνησα, υπό ιταλική κατοχή από το 1912.

Στις 16 Νοεμβρίου το υποβρύχιο Τρίτων έφτασε έξω από το ακρωτήριο Καφηρέας, αλλά λόγω θαλασσοταραχής ο κυβερνήτης του ανέβαλε την αποβίβαση για την επόμενη νύχτα πραγματοποιώντας εν τω μεταξύ σύντομη πολεμική περιπολία στην περιοχή. Κατά την επιχειρησιακή ώρα 16:00 εντόπισε εχθρικό υδροπλάνο με αποτέλεσμα να καταδυθεί σε βάθος 30 μέτρων. Στις 16:20 αναδύθηκε σε περισκοπικό βάθος και διακρίνοντας κοντά στην Άνδρο εχθρική νηοπομπή αποφάσισε να της επιτεθεί.  

Το Απόσπασμα Πίνδου δέχθηκε την επίθεση ολόκληρης της Μεραρχίας «Τζούλια», διεξήγαγε έναν τετραήμερο, τιτάνιο, σκληρό και άνισο αγώνα (10.804 άνδρες από τη μια και 2.000 από την άλλη. Αναλογία 5:1 με επιπλέον την ιταλική Αεροπορία ), κάτω από πολύ δυσμενείς καιρικές συνθήκες και απέδωσε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό.Για να δοθεί συγκεκριμένη στρατιωτική διάσταση της Μάχης της Πίνδου, αρκεί ένα περιστατικό: Στη διάβαση ΣΤΑΥΡΟΣ της Πίνδου, συνολικά 100 άνδρες του Αποσπάσματος Πίνδου, συγκράτησαν επίθεση 2.000 Ιταλών επί 5 ώρες και συμπτύχθηκαν, όταν τα πυρομαχικά τους εξαντλήθηκαν.

Στις 12 Νοεμβρίου 1944 Βρετανικά αεροπλάνα βυθίζουν στ’ ανοικτά της Νορβηγίας το θωρηκτό «Τίρπιτς», καμάρι του στόλου της ναζιστικής Γερμανίας.

Γνωστό σαν «Το Κτήνος» για τους Βρετανούς αντιπάλους του, το Τirpitz από μόνο του αποτελούσε την απειλή του Βρετανικού Μητροπολιτικού Στόλου. Η RAF επιχείρησε να βομβαρδίσει το θωρηκτό πολλές φορές αλλα ειχε αποτύχει.  

Το Κάαφιορντ της Νορβηγίας, στο οποίο ελλιμενιζόταν το Τirpitz, ήταν ένα απόρθητο και απροσπέλαστο φυσικό οχυρό. Οποιοδήποτε εχθρικό αεροπλάνο επιχειρούσε βομβαρδισμό κάθετης εφόρμησης θα τσακιζόταν στους βράχους κατά την άνοδο. Η θαλάσσια και υποθαλάσσια άμυνα του φιόρδ αποτελείτο από ένα εκτεταμένο ναρκοπέδιο, το οποίο ασφάλιζε την είσοδό του και, κατόπιν, από ένα ανθυποβρυχιακό δίχτυ προστασίας, κατασκευασμένο από πυκνό ατσάλινο συρματόπλεγμα, το οποίο εκτεινόταν από την επιφάνεια μέχρι τον βυθό, βάθους 30 μ., και ήταν ικανό να σταματήσει ακόμα και ένα υποβρύχιο 1.500 τόνων. Ισχυροί προβολείς, συσκευές προπετάσματος καπνού, παράκτια και αντιαεροπορικά πυροβόλα συμπλήρωναν τα αμυντικά μέτρα, καλύπτοντας τον θαλάσσιο και εναέριο χώρο του φιόρδ από οποιονδήποτε επίδοξο εισβολέα.