Πηγή: εφημερίδα Διψώ, τ. 77

Καθαρθώμεν τας αισθήσεις και οψόμεθα ...

Φώτης Κόντογλου

Στο αποκαλυπτικό αυτό κείμενο του Κόντογλου γίνεται λόγος όχι μόνο για τη δύναμη του Αναστάντος Χριστού που δια του θείου φωτός Του καθαρίζει και αγιάζει τα πνευματικά μας αισθητήρια, αλλά και για την αιτία που κάποιοι πολεμούν και καταφρονούν την αγία ορθόδοξη παράδοση.

Ορθόδοξοι Χριστιανοί, σήμερα μας κράζει ο θεόγλωσσος υμνωδός, ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγοντας «Καθαρθώμεν τας αισθήσεις και οψόμεθα τω απροσίτω φωτί της Αναστάσεως Χριστόν εξαστράπτοντα και χαίρετε φάσκοντα τρανώς ακουσόμεθα, επινίκιον άδοντες». Μας κράζει λοιπόν να καθαρίσουμε τις αισθήσεις μας, για να μπορέσουμε να δούμε το Χριστό τον αναστημένο από τον τάφο. Να καθαρίσουμε τις αισθήσεις μας, γιατί είναι ακάθαρτες, βρωμισμένες, επειδή τις μεταχειριζόμαστε για σαρκικά και υλικά πράγματα. Και πώς, άραγε καθαρίζονται οι αισθήσεις; Αμα, καθαρισθεί η καρδιά και η διάνοιά μας με την πνευματική τροφή και με τη χάρη του αγίου Πνεύματος, θα καθαρισθούνε κ’ οι αισθήσεις μας και θα γίνουνε από σαρκικές, πνευματικές. Ο υμνωδός το λέει αυτό γιατί το διδάχθηκε από τον ίδιο τον Κύριο και Σωτήρα του που είπε στους Μακαρισμούς: «Μακάριοι οι καθαροί τη καρ­δία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται». Και αν καθαρίσουμε τις αισθήσεις μας, λέει πως θα δούμε το Χριστό «εξαστράπτοντα», με αστραπή, όχι θαμπά, αλλά καθαρότατα, αστραφτερό από το απλησίαστο φως της Αναστάσεως, «τω απροσίτω φωτί της Αναστάσεως». Κι’ όχι μονάχα θα τον δούμε «τηλαυγώς», αλλά και θα τον ακούσουμε κιόλας (γι’ αυτό πρέπει νάναι καθαρές όλες οι αισθήσεις μας) , κ’ η φωνή του δεν θάρχεται από μακρυά, να αμφιβάλλουμε αν τον ακούσαμε ή δεν τον ακούσαμε, αλλά «τρανώς», δυνατά.

ΤΟ ΑΓΙΟ ΦΩΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΜΥΘΙ,

ΑΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος,

Ιεροκήρυξ της Ι. Μητρ. Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης

    Όσο κι αν ο άνθρωπος προσπαθεί να κρατά τα μάτια του, πεισματικά κλειστά, ποτέ δεν θα μπορέσει να εξαφανίσει τη λάμψη του ηλίου. Και όσο κι αν προσπάθησαν οι Εβραίοι να κρατήσουν σφραγισμένο τον τάφο του Κυρίου Ιησού, τελικώς το μόνο που κατόρθωσαν είναι, με τα ανόητα καμώματά τους, ολοένα και περισσότερο να αποδεικνύουν το μοναδικό, το ανεπανάληπτο, το πανθαύμαστο γεγονός της Αναστάσεως.Το να κάνει κανείς λόγο για την Ανάσταση του Χριστού, είναι σα να θέλει να αποδείξει ότι ο ήλιος είναι λαμπερός και καταυγάζει τα πέρατα της οικουμένης... 

Εμείς θα δούμε ένα γεγονός μοναδικό που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, σε σχέση με τις αντιρρήσεις και ενστάσεις που προβάλλονται. Ένα γεγονός που κάνει τους πιστούς της κάθε εποχής να χαίρονται, να αγάλλονται και να πλημμυρίζουν από το Ανέσπερο Φως του Ζωοδόχου τάφου, ενώ από την άλλη, κάνει τους απίστους και τους αρνητές να λυσσούν εκφράζοντας την κακία τους και την απερισκεψία τους. Φυσικά, το ίδιο γεγονός κάνει τις λεγόμενες χριστιανικές ομολογίες που αντιτίθενται στην ορθοδοξία, με την ένοχη σιωπή τους επί του θέματος, να δηλώνουν εκ των πραγμάτων ότι η Εκκλησία μας είναι η αυθεντική και μοναδική έκφραση του Χριστιανισμού. Και το μοναδικό αυτό γεγονός είναι η αφή του Αγίου Φωτός στον πανάγιο τάφο κατά την ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου.

Βέβαια, για το θέμα αυτό έχουν γραφεί και έχουν λεχθεί τόσα πολλά από αυτόπτες μάρτυρες, και παλαιότερους αλλά και σύγχρονους, ώστε ο κάθε καλοπροαίρετος αναζητητής να έχει την δυνατότητα να ερευνήσει όλες τις πτυχές του, συν το ότι μπορεί οποιοσδήποτε να επισκεφτεί το ναό της Αναστάσεως στο Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων, και να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι και όχι μόνον, του λόγου το Αληθές.

Εδώ τώρα θα σταθούμε σε μια ένσταση που ακούγεται κατά κόρον τα τελευταία έτη, κυρίως τέτοιες ημέρες, νομίζοντας όσοι την προβάλλουν ότι καταρρίπτουν την αλήθεια του Αγίου Φωτός. Βέβαια και στην περίπτωση αυτή, όπως και σε τόσες άλλες παρόμοιες, το μόνο που κατορθώνουν είναι να κάνουν την αλήθεια να λάμψει έτι πλέον. Και τι λένε οι «σοφές αυτές κεφαλές»; Ότι δήθεν το Άγιο Φως βγαίνει με ακτίνες laser. Αλλ’ ώ «αγαθοί» άνθρωποι! Πώς ομιλείτε χωρίς να σκέπτεστε; Πότε αγαπητοί μου οι ακτίνες laser παρουσιάστηκαν στον επιστημονικό χώρο, και πόσους αιώνες πριν το Άγιο Φως διατράνωνε την αλήθεια της Αναστάσεως; Πότε, όχι οι εν λόγω ακτίνες, αλλά και αυτό το ηλεκτρικό ρεύμα εφευρέθηκε, και από πότε το Άγιο Φως καταυγάζει με τη λάμψη του και αποδεικνύει την αυθεντικότητα της Ορθοδοξίας μας; Αλλά εάν υποθέσουμε προς στιγμήν ότι έτσι έχουν τα πράγματα, προσέξατε τώρα πόσα προβλήματα κατορθώνετε να ρίξετε πάνω στο τραπέζι της συζητήσεως, που ως μπούμερανγκ σας επιστρέφουν κατακέφαλα.

Επτά λόγοι του Χριστού από το Σταυρό

Γράφει ο Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης

Οδηγείται ο Χριστός στον Γολγοθά και καρφώνεται στον σταυρό. Από τον σταυρό ο Χριστός είπε επτά λόγους μεγάλης σημασίας και αξίας:

α) «Πάτερ άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τί ποιούσι». Δικαιολογεί ο Σταυρωμένος τους σταυρωτές Του. Δεν κακιώνει μαζί τους ούτε αυτή την ώρα του φρικτού μαρτυρίου Του. Ο πόνος ήταν βαθύς και μεγάλος. Πρόκειται για λόγο άφθαστου μεγαλείου. Μόνο ένας Θεός μπορούσε να τον πει. Η μεγαλειώδης ανεξικακία απέναντι στην αδικαιολόγητη ανθρώπινη θρασύτητα, αυθάδεια, κακία και μοχθηρία. Η μεγαλόστομη κι ανυπέρβλητη αγάπη της συγχωρητικότητας μπροστά στη βαρβαρότητα της πώρωσης. Η σταυρωμένη αγάπη αντίκρυ στον επηρμένο φθόνο. Λόγια με πνεύμα και αίμα μέσα από την άφατη οδύνη, που τα έλεγε πριν, αλλά τα λέγει και τώρα από το ύψος του σταυρού· αγάπη προς δόλους και προς τους εχθρούς, ακόμη και τους σταυρωτές, ορισμένοι από τους οποίους αργότερα θα μετανοήσουν.

β) «Αμήν, λέγω σοι. σήμερον μετ’ εμού έση εν τω παραδείσω». Ο αναμάρτητος Χριστός σταυρώθηκε ανάμεσα σε δύο αμαρτωλούς, σε δύο ληστές. Ό,τι έβλεπε κι άκουγε ο ένας, έβλεπε κι άκουγε κι ο άλλος. Ληστές κι οι δύο, σταυρωμένοι κι οι δύο. Ο ένας προκαλεί, βλασφημεί, ειρωνεύεται, αυθαδιάζει. Ο άλλος κάμπτεται, λυγίζει, επανορθώνει, παρακαλεί, μετανοεί. Σαν να εκπροσωπούν οι δύο συσταυρούμενοι τη σύμπασα ανθρωπότητα, τους αμετανόητους και τους μετανοημένους. Ο λόγος του Χριστού στον εκ δεξιών Του ληστή είναι λίαν παραμυθητικός για όλους τους αμαρτωλούς. Ας μην απογοητεύεται κανένας πια. Η φράση αυτή χαρίζει φτερά, κουράγια, ελπίδες σε όλους τους πολλούς αμαρτωλούς. Με πολύ λίγα λόγια αυτός ο ληστής φανέρωσε την ειλικρινή του μετάνοια, παραδέ-χθηκε την αμαρτωλότητά του απροφάσιστα, θέλησε να διορθώσει ταπεινά και τον συναμαρτωλό του, έστω την τελευταία αυτή ώρα, ομολόγησε τον Χριστό αναμάρτητο, Τον παρακάλεσε να τον δεχθεί στην ουράνια βασιλεία Του. Με τη γεύση του καρπού του δένδρου της γνώσεως καλού και κακού, του ξύλου εκείνου, έκλεισε ο παράδεισος για τον πρώτο Αδάμ. Με το ξύλο του σταυρού άνοιξε ο παράδεισος και πρώτος του οικήτορας έγινε ένας μετανοημένος ληστής. Πόση ενίσχυση λαβαίνουν τώρα όλοι οι αμαρτωλοί.

Τῇ Ἁγία καὶ Μεγάλῃ Παρασκευῇ...

Ἡλία Μηνιάτη, Ἐπισκόπου Κερνίτσης καὶ Καλαβρύτων.

Πῶς ἔκαμεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, καὶ πῶς ἔκαμεν ὁ ἄνθρωπος τὸν Θεόν! Ὁ Θεὸς μέσα εἰς τὸν παράδεισον τῆς τρυφῆς ἔλαβε χῶμα ἀπὸ τῆς γῆς, τὸ ἔπλασε μὲ τὰς χεῖράς του, τὸ ἐμψύχωσε μὲ τὴν πνόην του, τὸ ἐτίμησε μὲ τὴν εἰκόνα του, καὶ ἐποίησε τὸν ἄνθρωπον. Ὁ ἄνθρωπος ἐπάνω εἰς τὸ ὄρος τοῦ Γολγοθᾶ ἐκατάστησε τὸν Θεὸν χωρὶς μορφήν, χωρὶς πνοήν, ὅλον αἷμα, ὅλον πληγάς, προσηλωμένον εἰς ἕνα ξύλον.

Μεγάλη Τετάρτη εσπέρας (Όρθρος Μ. Πέμπτης)

Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη

Τή Μεγάλη Πέμπτη οἱ Πατέρες μας, μᾶς παρέδωσαν νά ἑορτάζουμε τέσσερα πράγματα: τόν ἱερό Νιπτήρα, τόν Μυστικό Δεῖπνο, τήν ὑπερφυᾶ προσευχή καί ἀκόμη τήν προδοσία τοῦ ᾽Ιούδα. ᾽Εκεῖνο τό τροπάριο πού συγκεφαλαιώνει καί συνδέει τά περισσότερα ἀπό αὐτά, ἐπισημαίνοντας τίς προεκτάσεις τους καί στή δική μας ζωή, εἶναι κυρίως ὁ οἶκος τοῦ κοντακίου τοῦ ὄρθρου τῆς ἡμέρας: ῾Τῇ μυστικῇ ἐν φόβῳ τραπέζῃ προσεγγίσαντες πάντες, καθαραῖς ταῖς ψυχαῖς, τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα, συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ, ἵνα ἴδωμεν τούς πόδας πῶς ἀπονίπτει τῶν Μαθητῶν, καί ἐκμάσσει τῷ λεντίῳ, καί ποιήσωμεν ὥσπερ κατίδωμεν, ἀλλήλοις ὑποταγέντες καί ἀλλήλων τούς πόδας ἐκπλύνοντες. Αὐτός γάρ ὁ Χριστός οὕτως ἐκέλευσε τοῖς αὐτοῦ μαθηταῖς ὡς προέφησεν. ᾽Αλλ᾽ οὐκ ἤκουσεν ᾽Ιούδας ὁ δοῦλος καί δόλιος᾽.

1. ῾Τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα᾽: Ὁ ὑμνογράφος, ἐκφράζοντας τήν πίστη τῆς ᾽Εκκλησίας, μᾶς καλεῖ νά προσεγγίσουμε τή μυστική Τράπεζα, προκειμένου νά κοινωνήσουμε τῶν ἀχράντων μυστηρίων. Βρισκόμαστε ἐνώπιον τοῦ κέντρου τῆς ᾽Εκκλησίας μας, τοῦ μυστηρίου τῆς Θ. Εὐχαριστίας, τό ὁποῖο συνέστησε ὁ Κύριος ἀκριβῶς τήν ἡμέρα αὐτή, κατά τό Μυστικό Δεῖπνο.

Πασχαλινό …  ονειροδρόμιο

Μεγάλη Εβδομάδα στο ιερό του Ταξιάρχη.

Την καρτέραγε , μικρό παιδάκι , αυτήν την Εβδομάδα , την Μεγάλη, και, « μακάρι»,  έλεγε πάντα, « να μην τελείωνε ποτέ…».  Τόσο πολύ τις αγάπαγε εκείνες τις ανοιξιάτικες μέρες τις πρώτες,  τις μεγάλες, που άρχιζε να νυχτώνει αργά και ο αέρας να μυρίζει λουλούδια…

Τότε στο αγαπημένο του χωριό, το Νίκοβο  Εξωχωρίου,  ζούσε την κάθε στιγμή μοναδική, να χαράσσεται βαθιά μες στην αλώβητη ακόμα ψυχούλα του .

Από το πρωί του Σαββάτου, που τόσο το πρόσμενε να φτάσει κάθε φορά που έκοβε ένα πόδι της Κυρά Σαρακοστής , του Σαββάτου του φίλου του Χριστού, που έκλαψε ως τέλειος άνθρωπος,  όταν έμαθε πως εκείνος πέθανε , του τετραημέρου Λαζάρου,  που άκουγε πάντα τον παπά –Μιχάλη να τον μνημονεύει στην απόλυση , έπαιρνε την σταθερή του θέση στην γωνιά του ιερού,  στριμωγμένος μαζί με άλλα ευτυχισμένα παιδιά πάνω στο μεγάλο μπαούλο με τα άμφια και τα κειμήλια του Ταξιάρχη- θυμιατά , σκεύη και υφάσματα πολυλιβανισμένα - φορώντας το πορφυρό του παπαδάκι μαζί με όλα τα αγόρια της ηλικίας του, αλλά και τα πιο μεγάλα που κρατούσαν το θυμιατό, τους Σταυρούς και τα εξαπτέρυγα. Και έφτανε και η Κυριακή με τις δυο βαγίτσες της πλατείας να προσφέρουν το μυρωδάτο «Ωσαννά»  στον Ερχόμενο Κύριο . Έναν ολόκληρο χρόνο πρόσμεναν να αγκαλιάσουν με τα φύλλα τους τα πρώτα μαρτυρικά βήματα του Θεανθρώπου …
Και ξεκίναγαν οι ακολουθίες .

Και στο πρώτο σουρούπωμα,  τα κεριά έμεναν μόνα να φωτίζουν τον Γλυκό και παραπονεμένο Νυμφίο …

Κι αυτό που ένιωθε τότε σαν ανατριχίλα και σαν φόβο, όταν όλοι τους στέκονταν πομπή,  βγαίνοντας απ’  το ιερό πίσω απ την μεγάλη εικόνα που ο παπά –Μιχάλης κρατούσε ψέλνοντας με σπαστή φωνή , αργότερα κατάλαβε πως ήτανε συγκίνηση …

Και μέσα του σκεφτόταν πότε θα μεγάλωνε να υψώνει και αυτός στο «Σοφία ορθοί» αγγελόμορφο εξαπτέρυγο …

Ώρες αμέτρητες που πάντα κύλαγαν σαν μια στιγμή μέσα του κάθε ιερή μέρα στην εκκλησία των Ταξιαρχών … 
Συχνά έβγαζε απ την τσέπη του το μικρό εγκόλπιο με τον Εσταυρωμένο και την κόκκινη κορδέλα, το απίθωνε μπροστά του και μέτραγε με το μάτι τις μέρες τις περασμένες και χαιρότανε άμα τις έβγαζε λιγότερες από αυτές που ήταν εμπρός τους .