11 Ιανουαρίου 1828 ο Καποδίστριας απεβιβάσθη στην Αίγινα. Ο Γ. Τερτσέτης στα «Απόλογα για τον Καποδίστρια» περιγράφει συνομιλία του Κυβερνήτη με τον Γεωργάκη Μαυρομιχάλη:

Πλοιοκτήτης, έμπορος και εθνικός ευεργέτης. Γεννήθηκε το 1745 στα Ψαρά και ήταν γιος του Ανδρέα Λεοντίδη και της Μαρίας Μάρου. Σε ηλικία 17 ετών ήταν ήδη ένας έμπειρος ναυτικός με δικό του πλοίο («Άγιος Ανδρέας»). Ξόδεψε όλη του την περιουσία για να το μετατρέψει σε πολεμικό και το 1768 το ενέταξε στη δύναμη του ρωσικού ναυτικού, που μαχόταν τους Οθωμανούς (Ρωσοτουρκικός Πόλεμος 1768-1774). Επέδειξε ιδιαίτερες οργανωτικές και πολεμικές ικανότητες κατά την Ναυμαχία του Τσεσμέ (5 - 7 Ιουλίου 1770), με αποτέλεσμα οι συναγωνιστές του να του κολλήσουν το παρατσούκλι Βαρβάκης (από το αρπακτικό πουλί βαρβάκι). Του άρεσε και το χρησιμοποίησε ως επίθετο για το υπόλοιπο της ζωής του!

Μετά την υπογραφή της ταπεινωτικής για τους Οθωμανούς, Συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (21 Ιουλίου 1774), ο Βαρβάκης βρέθηκε άφραγκος, αφού το καράβι του κατασχέθηκε από τις τουρκικές αρχές, όταν επεχείρησε να το πουλήσει στην Κωνσταντινούπολη. Σκέφθηκε να μεταβεί στην Ρωσία και να ζητήσει ακρόαση από την Αικατερίνη την Μεγάλη, όπου θα της διεκτραγωδούσε την κατάστασή του, αλλά και θα τις τόνιζε τις υπηρεσίες που προσέφερε στην χώρα της. Η συνάντηση κλείστηκε στην Αγία Πετρούπολη με την μεσολάβηση του στρατάρχη Ποτέμκιν, εραστή της τσαρίνας.

Η Αικατερίνη προς μεγάλη του έκπληξη φάνηκε γενναιόδωρη μαζί του. Για τις υπηρεσίες του προς την Ρωσία, τον ονόμασε Ανθυποπλοίαρχο του ρωσικού πολεμικού ναυτικού, του έδωσε προνομιακή άδεια αλιείας στην Κασπία Θάλασσα και 1.000 χρυσά ρούβλια. Ο Ιβάν Αντρέγεβιτς Βαρβάτσι, ήταν τώρα ρώσος πολίτης.

Με τα χρήματα της τσαρίνας και την άδεια αλιείας ανά χείρας και αφού διήνυσε απόσταση 5.000 χιλιομέτρων από την Αγία Πετρούπολη εγκαταστάθηκε στο Αστραχάν. Μέσα σε λίγα χρόνια έγινε πάμπλουτος από την αλιεία οξύρρυγχου και το εμπόριο του χαβιαριού. Το 1788 είχε στην δούλεψή του 3.000 άτομα. Μεγάλο μέρος της περιουσίας του το διέθεσε για κοινωφελή έργα στην περιοχή (γέφυρες, νοσοκομείο, διώρυγα κλπ).

Για τις υπηρεσίες αυτές παρασημοφορήθηκε από τον τσάρο Αλέξανδρο Α' και το 1810 απέκτησε τίτλους ευγενείας αυτός και η οικογένειά του. Το 1812 μετακόμισε πιο δυτικά και συγκεκριμένα στην πόλη Ταγκαρόγκ (Ταϊγάνι), όπου ανθούσε μια μεγάλη Ελληνική κοινότητα. Διέθεσε 600.000 ρούβλια για την ανέγερση ενός επιβλητικού μοναστηριού, όπου εψάλη η νεκρώσιμος ακολουθία για τον τσάρο Αλέξανδρο Α'.

Ο Βαρβάκης δεν ξέχασε την πατρίδα του και βοήθησε παντοιοτρόπως τους επαναστατημένους Έλληνες. Μετά την καταστροφή των Ψαρών επανήλθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στην Ζάκυνθο, όπου πέθανε στις 10 Ιανουαρίου 1825. Δύο μέρες νωρίτερα, με την διαθήκη του κληροδότησε το μεγαλύτερο μέρος για την ανέγερση Λυκείου («Βαρβάκειο»), την κλειστή αγορά («Βαρβάκειος Αγορά»), την συντήρηση απόρων οικογενειών και την εξαγορά αιχμαλώτων.

Ανδριάντας του Ιωάννη Βαρβάκη βρίσκεται στο Ζάππειο.

Πηγή: Περί Πάτρης 

Μετά την πτώση του Ναυπλίου 30 Νοεμβρίου 1822 οι Τούρκοι της Κορίνθου μαστιζόμενοι από την πείνα και τις αρρώστιες βρέθηκαν σε αξιοθρήνητη κατάσταση . Στο μεταξύ πέθανε και ο Μαχμούτ-Ζίχναλης και την αρχηγία του στρατού ανέλαβε ο Αρχηγός του Ιππικού Δελή-Αχμέτ.  

Στις "Αντιθέσεις" ο πρώτος Έλληνας σκηνοθέτης του Ελληνικού Κινηματογράφου, που γίνεται μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών

Οι Τούρκοι προσπάθησαν αρκετές φορές να καταλάβουν το Λασίθι αλλά η γεωγραφική ιδιομορφία και η αντίσταση των επαναστατών (χαϊνηδες) ήταν τέτοια που του ανάγκαζε σε φυγή.

Η Α’ Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου ή Πρώτη Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου έγινε το 1821 και ήταν η πρώτη συνέλευση νομοθετικού σώματος του νέου Ελληνικού κράτους. Συνήθως αναφέρεται και ως Α’ Συνέλευση Επιδαύρου ή ως Α’ Εθνοσυνέλευση.

Στην Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου γράφτηκε η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Ελλάδος, ορίστηκε ο τρόπος της προσωρινής λειτουργίας του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους και ψηφίστηκε την 1 Ιανουαρίου 1822 το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας , το «Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος», έργο του Ιταλού Βιντσέντζο Γκαλλίνα (Vincenzo Gallina) μαζί με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και τον Θεόδωρο Νέγρη.

Σε αυτό το Σύνταγμα, ορίστηκε και το εθνικό σύμβολο, η ελληνική σημαία. Τα γνωρίσματά του ήταν το κυανό και λευκό χρώμα και το κυκλικό σχήμα. Το Ελληνικό εθνόσημο υπέστη πολλές, μέχρι σήμερα, μεταβολές στο σχήμα και στις παραστάσεις μετά την πρώτη καθιέρωσή του, κυρίως εξαιτίας των πολιτειακών μεταβολών.\

Το πρώτο Ελληνικό εθνόσημο έφερε έμβλημα την Αθηνά και την κουκουβάγια και μετά την άφιξη του Καποδίστρια προσετέθη και ο φοίνικας σαν σύμβολο αναγέννησης. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα, το βασιλικό έμβλημα, με τα δυο στεφανωμένα λιοντάρια που κρατούσαν το θυρεό με το βασιλικό στέμμα, έγινε το εθνόσημο του κράτους. Το βαυαρικό έμβλημα αντικαταστάθηκε από μια απλή μορφή λευκού σταυρού πάνω σε γαλάζιο πλαίσιο, με στέμμα μετά την άφιξη του Γεωργίου του Α΄.

Μετά την ανακήρυξη της δημοκρατίας το 1924 το εθνόσημο είχε απλή μορφή λευκού σταυρού πάνω σε γαλάζιο πλαίσιο. Το δανικό έμβλημα επανήλθε με την επαναφορά της βασιλείας μέχρι το 1967.Το εθνόσημο του 1975 ορίστηκε με τον Νόμο 48 (ΦΕΚ Α΄ 108/7.6.1975) και σχεδιάστηκε από τον χαράκτη Κώστα Γραμματόπουλο.

Το Σύνταγμα που ψηφίστηκε προέβλεπε προστασία των ατομικών ελευθεριών, την αντιπροσωπευτική αρχή καθώς και της διάκριση των εξουσιών. Ορίστηκε ότι η «Διοίκησις» θα γινόταν από το «Βουλευτικόν» και το «Εκτελεστικόν», ενώ το «Δικαστικόν» θα ήταν ανεξάρτητο όργανο. Η απονομή δικαιοσύνης προβλεπόταν από τα «Κριτήρια» (τα δικαστήρια). Στη Β’ Εθνοσυνέλευση Άστρους, το 1823 το Σύνταγμα αυτό βελτιώθηκε.

Ένα από τα σημαντικά σημεία της Πρώτης Εθνοσυνέλευσης είναι η έλλειψη αναφοράς στη Φιλική Εταιρεία.

Εικόνα από:www.mpetskas.gr

Στην εθνοσυνέλευση συμμετείχαν εκπρόσωποι από την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα (Ανατολική χέρσος Ελλάδα και Δυτική χέρσος Ελλάδα όπως ήταν χωρισμένη) καθώς και από τα νησιά Ύδρα -Ιωάννης Ορλάνδος, Μανώλης Τομπάζης, Αναγνώστης Οικονόμου ή Οικονόμος,Φ. Βούλγαρης, Χ. Γιάννης Μέξης αναφέρεται και Μαίξις, Γκίκας Μπότασης,Βασίλειος Ν. Μπουντούρης , Σπέτσες και Ψαρά. Επίσης συμμετείχε, ψήφισε και υπέγραψε και αντιπρόσωπος των Αλβανών.

Πηγή: Υδρα η πατρίδα της ψυχής μου, Αβέρωφ

Στις 21 Δεκεμβρίου 1828 δημοσιεύεται το διάταγμα, με το οποίο ο Ιωάννης Καποδίστριας ιδρύει στο Ναύπλιο τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Η σύσταση και η λειτουργία της στρατιωτικής σχολής ξεκίνησε λίγο αργότερα την 1η Ιουλίου 1828.

Την οργάνωση της Σχολής ο Καποδίστριας την ανέθεσε στον συνταγματάρχη Heideck, γεγονός που πιθανόν να οφείλεται στο ότι ο Καποδίστριας δεν ήθελε μεγάλη ανάμειξη των Γάλλων στα ζητήματα του στρατού. Ο Κυβερνήτης έδωσε στους μαθητές της νεοσύστατης Σχολής το όνομα Ευέλπιδες.

Ο πρώτης Διοικητής της Σχολής

Διοικητής της Σχολής τα πρώτα χρόνια ήταν ο Ιταλός Λοχαγός Σαλτάλι και ανώτερος επόπτης ο Βαυαρός Συνταγματάρχης Έιδεκ. Το διάταγμα της ίδρυσής της θα υπογραφεί αργότερα, στις 21 Δεκεμβρίου 1828. «Άρχεσθαι μαθών άρχειν επιστήσει» το μότο της σχολής.

Για αρκετό καιρό (1894-1982) έδρευε σε εγκαταστάσεις βόρεια του Πεδίου του Άρεως στην Αθήνα, όπου σήμερα στεγάζεται το Πρωτοδικείο Αθηνών, εκτός του παλαιού Διοικητηρίου, στο οποίο σήμερα στεγάζεται η Σχολή Εθνικής Άμυνας. Το 1982 μετακινήθηκε στο σημερινό της στρατόπεδο στη Βάρη. Εκεί βρίσκονται στρατώνες, σύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις, υπαίθριοι χώροι εκπαίδευσης και αθλητισμού, καθώς και το Μουσείο της Σχολής.

Η φοίτηση στη Σχολή Ευελπίδων (μια από τις αποκαλούμενες «παραγωγικές σχολές» στην ορολογία των Ενόπλων Δυνάμεων) διαρκεί τέσσερα χρόνια και οι Ευέλπιδες αποφοιτούν με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Τα τελευταία χρόνια η εγγραφή στη Σχολή ημεδαπών μαθητών ακολουθεί το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων παράλληλα με τεστ και αθλητικές επιδόσεις. Στη Σ.Σ.Ε. φοιτούν επίσης και αλλοδαποί μαθητές - στελέχη ξένων Ενόπλων Δυνάμεων.

Το όραμα του Καποδίστρια για τη Σχολή

Για την ιστορία η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (Σ.Σ.Ε.) υπήρξε προσωπικό όραμα του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος είναι και ο ιδρυτής της Σχολής. Τον Ιούνιο του 1828 ανακοίνωσε τη σύσταση της Σχολής και μάλιστα ο ίδιος ονόμασε τους πέντε (5) πρώτους μαθητές «Ευέλπιδες».

Φωτογραφία: Ιωάννης Καποδίστριας

Το 1824, ο συνταγματάρχης Charles Fabvier (Κάρολος Φαβιέρος) (1782-1855) συμφώνησε με την ελληνική κυβέρνηση να του δοθούν 3 ή 4 χιλιάδες στρέμματα στα απελευθερωμένα εδάφη. Σε αντάλλαγμα θα αναλάμβανε ορισμένες υποχρεώσεις, μια από τις οποίες ήταν και η ίδρυση Στρατιωτικής Ακαδημίας.

Ο Καποδίστριας, έχοντας αποφασίσει να διατηρήσει το Τακτικό Σώμα, αναγνωρίζοντας την ανάγκη πλαισίωσής του με ικανά στελέχη, μακριά από τις τοπικές και προσωπικές αντιζηλίες, έχοντας πιθανόν υπόψη του, τόσο το σχέδιο οργανισμού της παιδείας, όσο και τη συμφωνία κυβέρνησης - Fabvier, προχώρησε, την 1η Ιουλίου 1828, στη σύσταση της Στρατιωτικής Σχολής.

Η μακρόχρονη Ιστορία της Σχολής είναι συνυφασμένη με αυτήν του Ελληνικού Έθνους των νεότερων χρόνων μιας και αποτελεί το φυτώριο από το οποίο ξεπηδούν προσωπικότητες, οι οποίες διαδραμάτισαν σημαίνοντα ρόλο στα πεπραγμένα της Πατρίδος μας.

Σημειώνεται ότι η Πολιτεία αναγνωρίζοντας το τεράστιο έργο συνεισφοράς της Σχολής στην υπηρεσία του Έθνους το 1926 της απονέμει Πολεμική Σημαία και στη συνέχεια παρασημοφορεί αυτή με το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Α΄ Τάξεως το 1931, τον Πολεμικό Σταυρό Α΄ Τάξεως το 1943, τον Ταξιάρχη του Αριστείου Ανδρείας το 1946 και τέλος τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Σωτήρα το 1978.

Ο Σκοπός της Σχολής

Η κύρια αποστολή της Σχολής είναι να παρέχει στρατιωτικούς επιστήμονες και ηγέτες στο Στρατό Ξηράς, μέσω της στρατιωτικής ζωής και της πολύπλευρης στρατιωτικής και ακαδημαϊκής εκπαίδευσης.

Η είσοδος στη Σχολή επιτυγχάνεται με υψηλή βαθμολογία στις εισιτήριες πανελλήνιες εξετάσεις και η φοίτηση διαρκεί τέσσερα χρόνια. Κάθε έτος χωρίζεται σε δύο εξάμηνα. Το χειμερινό εξάμηνο ξεκινά τον Σεπτέμβριο και ολοκληρώνεται τον Φεβρουάριο, ενώ το εαρινό ξεκινά τον Μάρτιο και τελειώνει τον Αύγουστο. Κάθε εξάμηνο περιλαμβάνει Ακαδημαϊκή και Στρατιωτική εκπαίδευση, τόσο θεωρητική όσο και πρακτική.

Κάθε Ακαδημαϊκό έτος αποτελείται από τριάντα εννέα (39) εβδομάδες, από τις οποίες οι είκοσι έξι (26) είναι Ακαδημαϊκής φύσεως και οι δεκατρείς (13) είναι καθαρά Στρατιωτικής. Από αυτές, τέσσερις (4) εβδομάδες χρησιμοποιούνται για τις εξετάσεις Α΄ και Β΄ εξαμήνου ενώ οκτώ (8) εβδομάδες οι Ευέλπιδες απουσιάζουν σε άδειες.

Η Σχολή προσφέρει ευρεία Ακαδημαϊκή μόρφωση, η οποία συμπληρώνει αλλά και διευρύνει την Στρατιωτική εκπαίδευση. Το πρόγραμμα της Ακαδημαϊκής εκπαίδευσης περιλαμβάνει αντικείμενα από ένα ευρύ φάσμα των επιστημών, από Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες μέχρι Εφαρμοσμένες Επιστήμες, από Χημεία σε Ιστορία και από Ψυχολογία σε Μηχανική.

Η Στρατιωτική εκπαίδευση ξεκινά από το πρώτο έτος, οπότε ο Εύελπις υφίσταται Βασική Στρατιωτική Εκπαίδευση και εκπαιδεύεται στην ατομική τακτική. Συνεχίζει τα επόμενα χρόνια και γίνεται άριστος γνώστης στη διοίκηση ομάδος και διμοιρίας και μαθαίνει τα στοιχεία οργάνωσης και λειτουργίας του Λόχου Πεζικού. Η Στρατιωτική εκπαίδευση λαμβάνει χώρα είτε στην περιοχή της Βάρης είτε σε άλλους χώρους ανά την Ελλάδα (Λιτόχωρο Πιερίας, Παρνασσός, κ.λ.π.).

Σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση του Εύελπι παίζει η φυσική αγωγή, με σκοπό αφ’ενός την προσωπική ενδυνάμωσή του ώστε να ανταπεξέρχεται στις κακουχίες και στον απαιτητικό τρόπο ζωής του στρατιωτικού και αφ’ετέρου τη δυνατότητα λειτουργίας του ως εκπαιδευτού, ο οποίος θα εκπονεί και εκτελεί ένα κατάλληλο, ασφαλές και αποτελεσματικό πρόγραμμα σωματικής αγωγής για τους υφισταμένους του.

Πέρα από το έντονο πρόγραμμα για την βελτίωση της φυσικής κατάστασης των Ευελπίδων, διοργανώνονται κάθε έτος εσωτερικά πρωταθλήματα μεταξύ των δύο Ταγμάτων σε διάφορα αθλήματα, καθώς και Πρωτάθλημα μεταξύ των Παραγωγικών Σχολών, στο οποίο η Σχολή μετρά πολλές επιτυχίες κάθε έτος.

Το σώμα των Ευελπίδων οργανώνεται σε ένα Σύνταγμα των δύο (2) Ταγμάτων. Τα Τάγματα ονομάζονται προς τιμήν ηρώων, 1ο Τάγμα Ευελπίδων «Τχης (ΠΖ) Βελισσάριος Ιωάννης και 2ο Τάγμα Ευελπίδων «Τχης (ΠΒ) Παπαρρόδου Ιωάννης. Στη Σχολή εκπαιδεύονται σήμερα σπουδαστές από 20 κράτη. Η πολυεθνικότητα της σύνθεσης προσδίδει στη Σχολή τον ρόλο του πρεσβευτή των ηθών και παραδόσεών μας εκτός Ελληνικών συνόρων. Όλοι οι Ευέλπιδες ακολουθούν το ίδιο έντονο και απαιτητικό πρόγραμμα Στρατιωτικής και Ακαδημαϊκής εκπαίδευσης ανεξαρτήτως εθνικότητας και φύλου.

Με την ολοκλήρωση των σπουδών στη Σχολή, πολλοί απόφοιτοί της γίνονται δεκτοί και συνεχίζουν τις σπουδές τους είτε σε μεταπτυχιακά προγράμματα είτε σε προπτυχιακά για την απόκτηση δεύτερου τίτλου σπουδών σε διάφορα Ελληνικά και Ξένα Ανώτατα Ιδρύματα.

Διακεκριμένοι απόφοιτοι της Σχολής Ευελπίδων

Στην διάρκεια λειτουργίας της ΣΣΕ υπήρξαν Ευέλπιδες οι οποίοι ήταν πρωταγωνιστές στην Ελληνική Ιστορία. Ευέλπιδες οι οποίοι διακρίθηκαν τόσο στον στρατιωτικό χώρο όσο και στην επιστήμη και στην πολιτική της Ελλάδος.

Παναγιώτης Δαγκλής

Πάνος Κολοκοτρώνης

Κωνσταντίνος Α΄ της Ελλάδας

1890 Ιωάννης Μεταξάς (ΜΧ)

Νικόλαος Ζορμπάς

Αλέξανδρος Οθωναίος

Ιωάννης Φραγκούδης-Ολυμπιονίκης

1894 Ανδρέας Μιχαλακόπουλος

1897 Στυλιανός Γονατάς

1897 Ιωάννης Βελισσαρίου[7] (ΣΣΥ)

1891 Παύλος Μελάς, πρωταγωνιστής στο Μακεδονικό Αγώνα.

Αλέξανδρος Παπάγος

1900 Θεόδωρος Πάγκαλος

Πρίγκιπας Ανδρέας της Ελλάδας

1908 Μιχαήλ Μουτούσης

1910 (;) Ευριπίδης Μπακιρτζής

1912 Πρίγκηπας Αλέξανδρος ( Βασιλιάς της Ελλάδας 1917-1920 )

Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας

To έμβλημα της Σχολής 

Το έμβλημα της Σχολής είναι μια σύνθετη απεικόνιση, δύο τυφεκίων, δύο ξιφών, σωλήνα πυροβόλου και οβίδας, που συμβολίζουν τα ιστορικά όπλα του Ελληνικού Στρατού (Πεζικό, Τεθωρακισμένα και Πυροβολικό). Η σύνθεση αυτή, πλαισιώνεται με το έτος ιδρύσεως της Σχολής (1828), με δύο κλάδους δάφνης και το έμβλημα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Επίγραμμα του εμβλήματος, είναι η φράση του σοφού της αρχαίας Αθήνας Σόλωνα, "ΑΡΧΕΣΘΑΙ ΜΑΘΩΝ ΑΡΧΕΙΝ ΕΠΙΣΤΗΣΕΙ", το οποίο υποδηλώνει το βασικό σκοπό της παιδευτικής αγωγής των Ευελπίδων και τους υπενθυμίζει την αξία της πειθαρχίας

Πηγή: (Με πληροφορίες από sansimera.gr, sse.army.gr), On Alert

Ένας από τους σημαντικότερους στρατιωτικούς αρχηγούς και ήρωες της σαμιακής επανάστασης του 1821. Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Φώκος. Το «Λαχανάς» ήταν παρωνύμιο, αλλά επεκράτησε του πραγματικού επωνύμου. Ο Καπετάν Κωσταντής Λαχανάς γεννήθηκε στο Πάνω Βαθύ το 1769. Γονείς του ήταν ο Γεώργιος Φώκος και η Κυριακή. Μικρός υιοθετήθηκε από τον θείο του Γιακουμή.

Σε νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τη θάλασσα και έγινε πλοίαρχος, ταξιδεύοντας αρχικά στα παράλια της Μικράς Ασίας. Αργότερα τα ταξίδια του έφτασαν μέχρι τη Συρία, τη Βόρειο Αφρική, τον Εύξεινο Πόντο και την Ιταλία.

Το 1798 ενόσω βρισκόταν στην Αίγυπτο κατετάγη στην Ελληνική Λεγεώνα του Ναπολέοντα και έλαβε μέρος στις μάχες που δόθηκαν εκεί από γαλλικά στρατεύματα. Μετά την αναχώρηση του Ναπολέοντα από την Αίγυπτο ο Λαχανάς επανήλθε στη Σάμο και έλαβε μέρος στους αγώνες για την κατάκτηση της προυχοντικής εξουσίας, αφού τάχθηκε στο πλευρό της παράταξης των Καρμανιόλων, που επεδίωκαν την κατάργηση των παλαιών προεστών και τη διαφάνεια στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών του νησιού. (1806-1812).

Το 1812, όταν οι αντίπαλοι των Καρμανιόλων, οι Καλικάντζαροι, επικράτησαν στον Κοινό της Σάμου ο Κ. Λαχανάς καταδιώχθηκε και διέφυγε από το νησί για να σωθεί. Κατά τις περιπλανήσεις του έφτασε μέχρι Θεσσαλονίκη, συνδέθηκε δε με τον περιβόητο αρματωλό Νίκο Τζάρα, έγινε οπαδός του και πολέμησε μαζί του εναντίον των Τούρκων.

Ο Νικοτζάρας ναγνωρίζοντας την ανδρεία του Λαχανά τον έκαμε πρωτοπαλίκαρό του. Μετά τον θάνατο του Νικοτζάρα ο τότε νομάρχης Θεσσαλονίκης Μπεκίρ πασάς που υπήρξε παλιότερα βοεβόδας Σάμου τον διόρισε κυβερνήτη του εκεί σταθμεύοντος αυτοκρατορικού πάρωνος. Μετά την απόλυση του Μπεκίρ πασά, παραιτήθηκε και ο Λαχανάς και επέστρεψε στη Σάμο ασχολούμενος με το αρχικό του επάγγελμα κυβερνώντας το ιδιόκτητο πλοίο του «Πυθαγόρας».

Τον Φεβρουάριο του 1819 μυήθηκε από τον Γεράσιμο Σβορώνο στη Φιλική Εταιρεία. Όταν κηρύχτηκε η επανάσταση του 21, ο Καπετάν Κωνσταντής υπήρξε ο πρώτος που συνήγειρε τους οπαδούς του και στις 18 Απριλίου 1821 κήρυξε την επανάσταση υψώνοντας τη σημαία στη θέση Πηγαδάκι Άνω Βαθέος, καλώντας όλους τους κατοίκους του Βαθέος να αγωνισθούν υπέρ της Πατρίδος. Στα τέλη Απριλίου 1821 έφτασε στη Σάμο ο Λογοθέτης Λυκούργος και ανέλαβε τη γενική αρχηγία του αγώνα στο νησί θέτοντας σε εφαρμογή το τοπικό πολίτευμα, τον «Στρατοπολιτικό Διοργανισμό της νήσου Σάμου». Ο Λυκούργος οργάνωσε την άμυνα του νησιού συγκροτώντας τέσσερις χιλιαρχίες στη μία των οποίων διόρισε τον Λαχανά χιλίαρχο. Υπό την ιδιότητά του αυτή υπεράσπισε το νησί και στις τρεις μεγάλες επιθέσεις που επιχείρησε ο τουρκικός στόλος το 1821, 1824, 1826 εναντίον της Σάμου.

Τον Ιούλιο του 1821 ο Λαχανάς εξασφάλισε την άμυνα των ανατολικών παραλίων και του λιμανιού του Βαθιού. Μετά την απόκρουση των Τούρκων επικεφαλής μικρού σώματος έβγαλε από τα βυθισμένα στη θάλασσα εχθρικά πλοία 33 τηλεβόλα, τα οποία μετέφερε στη Σάμο για την ενίσχυση της άμυνάς της. Στη συνέχεια εξεστράτευσε με άλλους 300 Σαμιώτες στη Μικρά Ασία όπου συνήψε μάχες και λαφυραγώγησε τουρκικές περιοχές απομακρύνοντας το ενδεχόμενο τουρκικής επίθεσης κατά της Σάμου. Το 1822 έλαβε μέρος στην εκστρατεία της Χίου. Μετά την αποτυχία αυτής της εκστρατείας και την καταστροφή της Χίου έλαβε μέρος σε ναυμαχία του ελληνικού στόλου κατά του τουρκικού έξω από τις Σπέτσες, όπου και ανδραγάθησε.

Τον Μάρτιο του 1823 επικεφαλής 600 ανδρών επέδραμε και πάλι κατά της Μικράς Ασίας λεηλατώντας τα παράλια από τη περιοχή του Τσαγίου μέχρι την Αλικαρνασσό. Στη Σάμο είχε έλθει σε αντίθεση με τον έπαρχο Κυριάκο Μώραλη ό οποίος τον συνέλαβε κατά προτροπή των πολιτικών του αντιπάλων και τον φυλάκισε, αλλά κατόρθωσε να δραπετεύσει και να σωθεί. Το 1824 αντίπαλοι του Λαχανά, φυγάδες από τη Σάμο μαζί με άλλους Ψαριανούς αποβιβάσθηκαν κρυφά στη Σάμο με σκοπό να εξοντώσουν τον ίδιο και τους οπαδούς του. Πολιόρκησαν το σπίτι του στο Πάνω Βαθύ και το κατέστρεψαν, αλλά ο ίδιος κατάφερε να διαφύγει και να αποκρούσει με επιτυχία την επιδρομή των φυγάδων.

Στην μεγάλη εκστρατεία του τουρκικού στόλου κατά της Σάμου το 1824 ο Λαχανάς είχε διορισθεί από την Γενική Συνέλευση Γενικός Καπετάνιος του εν Σάμω Ελληνικού Στρατού και υπεράσπισε το νησί από τις περιοχές Μεσοκάμπου – Μολαϊμβραήμ, απ’ όπου κανονιοβολούσε με επιτυχία τον τουρκικό στόλο που πολιορκούσε στενά τη Σάμο. Το 1825 επιχείρησε νέα επιδρομή κατά της Μικράς Ασίας. Την αυτή γενναιότητα έδειξε και το 1826 κατά εκστρατεία των Τούρκων εναντίον της Σάμου.

Το 1828, όταν στη Σάμο έφτασε ο Ιωάννης Κωλέτης ως Έκτακτος Επίτροπος Ανατολικών Σποράδων και καθ’ όλη τη διάρκεια της καποδιστριακής περιόδου ο Λαχανάς διετέλεσε αρχηγός της Εκτελεστική Δυνάμεως. Στη διάρκεια της Ελευθέρας Πολιτείας Σάμου (1830-1834) διορίστηκε από τον Λογοθέτη Λυκούργο στρατιωτικός αρχηγός. Στο τετραετές αυτό διάστημα οι Σαμιώτες επεδίωκαν την ένωσή τους με την Ελλάδα. Αφού αυτό δεν είχε αίσιο τέλος και στη Σάμο επιβλήθηκε το ηγεμονικό καθεστώς ο Λαχανάς μαζί με τους υπόλοιπους αρχηγούς της σαμιακής επανάστασης και πλήθος Σαμίων επέλεξε την αυτοεξορία από το νησί κι έτσι το καλοκαίρι του 1834 μετανάστευσε στην ελεύθερη Ελλάδα. Μαζί του αναχώρησε και η οικογένειά του. Από το Καρλόβασι μετέβησαν στη Μύκονο και από εκεί στο Ναύπλιο. Για τους Σαμιώτες μετανάστες η ελληνική κυβέρνηση παραχώρησε μια περιοχή στην Χαλκίδα για να εγκατασταθούν.

Η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζοντας τους αγώνες του καπετάν Κωνσταντή Λαχανά τον διόρισε ταγματάρχη της Εθνοφυλακής με το ΒΔ 20/1834 και τον ετίμησε με τον Αργυρό Σταυρό του Αγώνος και το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος.

Ο Καπετάν Λαχανάς πέθανε στην Χαλκίδα στις 19 Δεκεμβρίου 1842. Η γενέτειρά του τιμώντας τον έχει τοπθετήσει στη θέση Πηγαδάκι την προτομή του.

Βασική πηγή για το βιογραφικό του σημείωμα το βιβλίο Βιογραφία του Σαμίου οπλαρχηγού Κωνσταντίνου Λαχανά υπό Ν. Σταματιάδου, Εν Σάμω 1906.

Πηγή: Δήμος Σάμου  

Το τραγούδι τώρα πια ένας θρήνος. Το 1803, είναι η χρονιά της συντέλειας. Το Σούλι με τις τόσες θυσίες και τους ακόμη περισσότερους ηρωϊσμούς πέφτει ύστερα από προδοσία.

Ένας Ηπειρώτικος θρήνος ένα μοιρολόι που μέσα στη λιτότητά του τα λέει όλα. Τον πόνο της καταστροφής. Την ανυποχώρητη κραυγή “Θάνατος ή λευτεριά”.

Οι γυναίκες προτιμούν το Ζάλογγο, ο Σαμουήλ την ολοκαυτωματική ανατίναξη.

Ένα πουλάκι ξέβγαινε ψηλά από το Σούλι.

Παργιώτες το ρωτήσανε, Παργιώτες το ρωτάνε:

- “Πουλάκι πούθεν έρχεσαι, πουλί μου πού πηγαίνεις;”.

- “Από το Σούλι έρχομαι και στη Φραγκιά πηγαίνω”.

- “Πουλάκι πες μας τίποτε, κανά καλό μαντάτο”.

- “Αχ τι μαντάτο να σας πω, τι να σας μολογήσω;

Πήραν το Σούλι πήρανε, πήραν τον Αβαρίκον

πήραν την Κιάφα την κακή, επήραν και το Κούγκι

κι έκαψαν τον Καλόγερο με τέσσερις νομάτους”.

Τον Ιούνιο του 1803 ο Αλή Πασάς εφοδιασμένος με σουλτανική διαταγή, εκστρατεύει, επικεφαλής 15.000 τουρκαλβανικών δυνάμεων, εναντίον του Σουλίου. Η επίθεση αποτυγχάνει. Οργανώνεται πολιορκητικός κλοιός γύρω από το Σουλιώτικο όρος. Οι Σουλιώτες που διαισθάνθηκαν τι τους περιμένει άρχισαν να ψάχνουν για συμμάχους για να εξασφαλίσουν την προμήθεια πυρομαχικών, αλλά και των αναγκαίων τροφών. Μεταξύ των άλλων έγραψαν και στους Διοικητές της Κέρκυρας. Τελικά έμειναν αβοήθητοι.

Ακολούθησαν πολλές μάχες και μηχανορραφίες του Αλή, ο οποίος επιτίθεται στο Κούγκι καθημερινά και οι Σουλιώτες αμύνονται λυσσαλέα. Σε κάθε επίθεση σκοτώνονται πάνω από 70 ως 100 Τουρκαλβανοί. Ο Αλή Πασάς απογοητεύεται και όταν διαπιστώνει ότι με τα όπλα δεν πετύχαινε τίποτα προσπάθησε τότε με δωροδοκίες και διαφθορές να εκπορθήσει το Σούλι. Στη προσπάθειά του αυτή ήρθε συνεργός στο γιο του Αλή, τον Βελή Πασά, όπως φημολογείται, ο Σουλιώτης Πήλιος Γούσης, που υπηρετούσε ως έμπιστος του Τουρκαλβανού στρατηγού Ζελιχτάρ Μπόττα, ο οποίος και υπέδειξε στους Τουρκαλβανούς που επιχειρούσαν τον αποκλεισμό των Σουλιωτών ένα ιδιαίτερο αφύλακτο μονοπάτι που οδηγούσε στο Κούγκι.

Όταν ένα τμήμα των τουρκαλβανών ανέβηκε αυτό το μονοπάτι οι μαχόμενοι Σουλιώτες βρέθηκαν ανάμεσα στα πυρά τους όπου αναγκάστηκαν πλέον να υποχωρήσουν, να εγκαταλείψουν τον αγώνα τους και τελικά, λόγω και έλλειψης τροφών και πολεμοφοδίων να συνθηκολογήσουν και να εκπατριστούν στη συνέχεια στη ρωσοκρατούμενη τότε Πάργα και από εκεί στη Κέρκυρα.

Στις 12 Δεκεμβρίου 1803 υπογράφεται η συνθήκη παράδοσης του Σουλίου. Δύο χιλιάδες περίπου Σουλιώτες με Αρχηγούς τους τον Φώτο Τζαβέλα, Δήμο Δράκο, και Τζίμα Ζέρβα οδοιπορούν για την Πάργα. Ανάμεσα σ’ αυτούς και η φάρα των Θανασάτων (με τις οικογένειες των Σούλων), η οποία κουβαλάει μαζί της και το οικογενειακό χειρόγραφο. Άλλοι χίλιοι περίπου με Αρχηγούς τον Κίτσο Μπότσαρη και τον Κουτσονίκα φέυγουν για το Ζάλογγο. Άλλες μικρότερες ομάδες φεύγουν για το Βουλγαρέλι και άλλα κοντινά χωριά. Ο Καλόγερος Σαμουήλ με τέσσερις Σουλιώτες παρέμεινε στο Κούγκι φυλάγοντας τα πολεμοφόδια των Σουλιωτών, αυτά που δεν πήραν μαζί τους αυτοί που έφυγαν. Στις 16 Δεκεμβρίου 1803, όταν πηγαίνουν οι Τούρκοι να τα παραλάβουν ο Σαμουήλ βάζει φωτιά στο μπαρούτι και ανατινάζει το Κούγκι μαζί με τον εαυτό του, τους τέσσερις Σουλιώτες και τους Τούρκους.

Την ανατίναξη της μπαρουταποθήκης από τον Σαμουήλ πήρε σαν αφορμή ο Βελή Πασάς και δεν τήρησε τους όρους της Συμφωνίας του για την Ειρήνη. Παράλληλα, ενώ το Σώμα του Φώτου Τζαβέλα έφτασε στην Πάργα, το Σώμα του Κίτσου Μπότσαρη και του Κουτσονίκα χτυπιέται στα στενά του Ζαλόγγου από τους Τουρκαλβανούς του Βελή Πασά. Έγιναν σφορδρές μάχες, στις οποίες οι άνδρες σκοτώθηκαν.

Τότε 55 γυναίκες, οι ατρόμητες Σουλιώτισσες ανέβηκαν στους βράχους του Ζαλόγγου και προτίμησαν τον θάνατο παρά την ατιμία.

Πηγή: Το όραμα, Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Το Κούγκι είναι πύργος του Σουλίου στην Ήπειρο επάνω σε απότομο βράχο, στον οποίο υπάρχει και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Όταν το 1803 οι τουρκαλβανοί κατέλαβαν το Σούλι, κλείστηκαν στο Κούγκι 600 Σουλιώτες με αρχηγό τον Φώτο Τζαβέλα. Προβάλλοντας αντίσταση απέκρουσαν τέσσερεις εφόδους των τουρκαλβανών του Αλή Πασά. Επειδή τα τρόφιμα εξαντλήθηκαν, οι πολιορκημένοι πρότειναν στον Αλή να βγουν αφού τους εγγυηθεί, πως δεν θα τους πειράξει.

Ο Αλή αναγκάστηκε να δεχθεί λόγω των μεγάλων απωλειών που υπέστη.Μετά την αναχώρησή τους έμεινε στο Κούγκι ο καλόγερος Σαμουήλ με δυο πολεμιστές για να παραδώσoυν το φρούριο. Όταν όμως οι απεσταλμένοι ήρθαν να το παραλάβουν, ο Σαμουήλ έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και ανατινάχθηκαν όλοι στον αέρα. Την ηρωική αυτή θυσία την ύμνησε ο ποιητής Βαλαωρίτης στο ποίημά του «Ο Σαμουήλ».

Ο εθνικός ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος στην Ιστορία του Ελληνικού Εθνους γράφει:

«Τρία έτη διήρκεσεν ο αγών ούτος και οι Σουλιώται δεν έπαυον νικηφορούντες ότε κατά Σεπτέμβριον του 1803, διά της προδοσίας του Πήλιου Γούση, εκυριεύθη τελευταίον το Σούλι, οι δε πρόμαχοί του υποχωρήσαντες εις την αγίαν Παρασκευήν και πάσχοντες τα πάνδεινα ιδίως εκ της δίψης, διότι οι περιζώσαντες αυτούς πολέμιοι είχον καταλάβει τας των υδάτων πηγάς, συνήνεσαν τελευταίον, όχι να παραδοθώσιν, αλλά να συνθηκολογήσωσιν ότι θέλουσιν απέλθει ελευθέρως, όπου βούλωνται μετά των όπλων και των σκευών.

Ο Αλής εκύρωσε τας συνθήκας ταύτας και τη 12η Δεκεμβρίου 1803 εγκατέλειπον οι Σουλιώται την πατρίδα αυτών, διαιρεθέντες εις τρία σώματα. Εμειναν δε εις αγίαν Παρασκευήν ο μοναχός Σαμουήλ και πέντε έτεροι άνδρες ίνα παραδώσωσι τον χώρον και λάβωσι κατά τα συμφωνηθέντα το αντίτιμον των εν αυτώ σωζόμενων έτι πολεμοφοδίων.

Αλλ ότε προσήλθον δύο Τούρκοι και εις γραμματεύς του Αλή ίνα εκτελέσωσι τους όρους τούτους, ο γραμματεύς του Αλή, αφού επλήρωσε τα χρήματα, είπε σαφώς εις τον Σαμουήλ ότι θέλει υποστή δεινήν τιμωρίαν, αφού έσχε την αφροσύνην να παραδοθή εις χείρας του βεζύρη.

Ο δε «καμμίαν», απήντησεν αμέσως, «δεν δύναται να μ επιβάλη τιμωρίαν», και κενώσας το όπλον του επί της πυριτοθήκης έθαψεν υπό τα ερείπια του τελευταίου εκείνου προμαχώνος εαυτόν τε και τους συναγωνιστάς και τους Τούρκους. Ουδ ελαττώνει την αξίαν της θυσίας ταύτης το γεγονός ότι ο Αλής έλαβεν αυτήν ως πρόφασιν ίνα θεωρήση ακύρους τας προς τους Σουλιώτας γενομένας συνθήκας…».

Πηγή: Ιστορία σαν σήμερα…