Εἶναι καλό γιά ὅλους μας νά ὑπενθυμίζομε καί στόν ἑαυτό μας, καί στούς ἄλλους ἀνθρώπους τό πῶς στεκόμαστε μπροστά στίς ἅγιες ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας μας.
Οἱ ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας, δέν ἔχουν ἕνα ἱστορικό λόγο· δηλαδή δέν εἶναι ἁπλῶς ἀναμνήσεις κάποιων ἱστορικῶν γεγονότων γιά νά θυμηθοῦμε, ἄς  ποῦμε, ὅτι πρίν ἀπό 2000 χρόνια γεννήθηκε ὁ Χριστός. Ἀλλά, ἐκεῖνο πού ἡ Ἐκκλησία ζητᾶ μέσα ἀπό τίς ἑορτές, εἶναι πῶς θά μπορέσομε αὐτό τό ἱστορικό γεγονός, πού ἔλαβε χώρα πρίν 2000 νά τό βιώσουμε σήμερα στή ζωή μας καθημερινά.
Γιά αὐτό καί ὅλη ἡ ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας ἀναφέρεται στό παρόν. Δέν ἀναφέρεται στό παρελθόν. Δέν λέμε, «Χριστὸς ἐγεννήθη δοξάσατε» ἀλλά, «Χριστὸς γεννᾶται», «σήμερον ἡ Παρθένος τὸν προαιώνιον Λόγον», «σήμερον ἡ Παρθένος τὸν ὑπερούσιον τίκτει», «σήμερον γεννᾶται ἐκ Παρθένου», σήμερον, ὄχι ἐχθές, ὄχι αὔριον. Σήμερον.

Ὅλα αὐτά τά γεγονότα στήν Ἐκκλησία λαμβάνουν χώρα, σήμερον, αὐτή τήν ὥρα· γιατί ἀκριβῶς δέν ἔχει τόση σημασία γιά τήν Ἐκκλησία ἡ ἱστορική ἀνάμνηση. Πολλοί κατηγοροῦν τήν Ἐκκλησία (Χιλιαστές) καί λένε ὅτι τά Χριστούγεννα δέν ἔγιναν στίς 25 Δεκεμβρίου. Δέν ξέρουν οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ὅτι γιά μᾶς δέν ἔχει σημασία ἄν ὁ Χριστός γεννήθηκε 25 τοῦ Δεκέμβρη ἤ 25 τοῦ Ἀπρίλη ἤ 25 τοῦ Αὐγούστου. Σημασία ἔχει ὅτι γεννήθηκε ὁ Χριστός καί σημασία ἔχει ὅτι ὁ Χριστός γεννᾶται κάθε μέρα μέσα στήν Ἐκκλησία. Ἐάν τοποθετήθηκε μία ἡμερομηνία συγκεκριμένη σέ κάποια ἱστορική στιγμή, αὐτό ἔγινε γιά λόγους καθαρά λειτουργικούς, ἑορτολογικούς, ὥστε νά μπορεῖ ἡ Ἐκκλησία ὡς ἕνα σῶμα νά ἑορτάζει αὐτή τήν ἁγία καί μεγάλη ἑορτή.

Ὁ Χριστός, ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἄσαρκος ὤν, ἔλαβε σάρκα ἔγινε γιά μᾶς ἄνθρωπος καί εἰσέβαλε μέσα στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας. Καί ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νά γίνει Θεός κατά χάρη, νά λάβει αὐτή τή μεγάλη δωρεά πού τοῦ ἔδωσε ὁ Χριστός.
Γι’ αὐτό λοιπόν στήν Ἐκκλησία ὅλα τά τροπάρια πού ψάλλομε, ἀναφέρονται στό σήμερον, στόν ἐνεστώτα χρόνο, καί καλούμαστε, σήμερα, νά τόν δοξάσουμε, τόν Χριστό, πού γεννᾶται, τόν Χριστό, πού σταυρώνεται, τόν Χριστό, πού ἀνασταίνεται, τόν Χριστό, πού μεταμορφώνεται. Ὅλος ὁ Χριστός εἶναι παρών στήν Ἐκκλησία.

Οἱ γιορτές τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι, ὅπως οἱ πατέρες μας λένε καί ὅπως τό βιώνουμε, ἁπλές, ἑορταστικές τελετές, ὅπου δίδεται μία εὐκαιρία νά χαροῦμε γιά τό γεγονός αὐτό. Ἀλλά εἶναι σταθμοί θείας χάριτος, εἶναι μέρες ὅπου ὄντως ὁ Θεός δίδει ἄφθονη χάρη στούς ἀνθρώπους. Γιά αὐτό οἱ πατέρες μας στούς λόγους τους ἐκφράζουν αὐτή τήν ἐμπειρία. «Σήμερον», λέει, «τὰ ἄνω συνεορτάζει τοῖς κάτω», «σήμερον, ἄγγελοι ἀγάλλονται», «σήμερον, τέρπονται οἱ ἄνθρωποι», σήμερον, ὅλα αὐτά λαμβάνουν χώρα.

Καί εἶναι πραγματικότητα. Δέν εἶναι σχήματα λόγου ἤ ρητορικά σχήματα, ἀλλά, εἶναι ἐμπειρία ζωῆς, εἶναι πραγματικότητα ὅτι τήν ἡμέρα τῆς μεγάλης αὐτῆς δεσποτικῆς ἑορτῆς, ὑπάρχει μία ἰδιαίτερη χάρη, μία μεγάλη χάρη, μία μεγάλη εὐλογία μέσα στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.
Καί ὅλος ὁ ἀγώνας μας εἶναι ἀκριβῶς πῶς αὐτόν τόν πλοῦτο τῆς χάριτος θά μπορέσομε νά κερδίσομε, πώς θά καταφέρομε ἰδιαίτερα τήν ἁγία ἡμέρα τῆς δεσποτικῆς ἑορτῆς, κάθε ἑορτῆς, νά κοινωνήσουμε μέ τή χάρη πού ὑπάρχει ἀπό τόν Χριστό.

Ἡ Ἐκκλησία μας ἐπειδή εἶναι καλή μητέρα, ἀλλά καί καλός ἐπιστήμονας τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ, ξέρει πώς νά μᾶς ἑτοιμάσει. Γιά αὐτό βλέπετε, πρό τῶν μεγάλων ἁγίων ἑορτῶν τοῦ Πάσχα καί τῆς Γεννήσεως προηγεῖται νηστεία. Ἡ νηστεία ὡς ἐκκοπή τοῦ θελήματος, ὡς ἐνίσχυση τοῦ ἀνδρείου φρονήματος τοῦ ἀνθρώπου, ὡς πρόσκληση γιά πνευματικά καί ψυχοσωματικά ἀγωνίσματα, γιατί ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι μόνο ψυχή, δέν εἶναι μόνο πνεῦμα, εἶναι καί σῶμα καί ψυχή, ἁγιάζει ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο ψυχῇ τέ καὶ σώματι, καί τόν εἰσάγει σιγά σιγά  στόν πνευματικό ἀγώνα.

Ἐπίσης ἡ Ἐκκλησία μᾶς προετοιμάζει μέ τήν ὑμνολογία. Ἐάν προσέξει κανείς τά τροπάρια βλέπει ὅλη αὐτή τήν ἑτοιμασία τῶν ἡμερῶν. Καί στόν κόσμο μπορεῖτε νά προμηθευτεῖτε λειτουργικά βιβλία ὅπως, ὁ μέγας συνέκδημος ἤ τό μηναῖο τοῦ Δεκεμβρίου. Κάθε μέρα ἑτοιμαζόμαστε μέσα ἀπό τά τροπάρια, μέσα ἀπό τούς ὕμνους, μέσα ἀπό τήν ἐμπειρία τῶν ἁγίων, πού μᾶς δίδουν ἕτοιμη τροφή. Μᾶς δίδουν τά βιώματά τους, αὐτά πού οἱ ἴδιοι βίωσαν γιά νά τά προσλάβομε, νά τά ἀφομοιώσομε, νά τά καλλιεργήσομε καί νά μπορέσομε νά φτάσομε σέ ἐκείνη τήν ἁγία ἡμέρα πού θά ζήσομε στήν πνευματική πανδαισία.

 Ἑτοιμαζόμαστε λοιπόν μέ ὅλα τά μέσα πού μας δίδει ἡ Ἐκκλησία. Μέ τή νηστεία, μέ τή μελέτη, μέ τήν ἐλεημοσύνη, μέ τήν προσευχή, μέ τήν ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτιῶν μας, μέ τή μετάνοια, ἡ ὁποία πρέπει νά εἶναι καί καθημερινή ἐργασία μας. Ἡ μετάνοια εἶναι ἐργασία πνευματική, ἀδιάλειπτος, στόν κάθε ἄνθρωπο.

Ὅμως πέρα ἀπό ὅλα αὐτά, ἐκεῖνο τό ὁποῖο εἶναι οὐσιαστικό σημεῖο, ὅπου ὁ ἄνθρωπος δέχεται τή χάρη ἀπό τόν Θεό, ἑλκύει τή χάρη τοῦ Θεοῦ, εἶναι νά μοιάσει στόν Χριστό, νά μιμηθεῖ τόν Χριστό. Ἡ ζωή τοῦ χριστιανοῦ εἶναι μίμηση Χριστοῦ. Ἡ μίμηση τοῦ Χριστοῦ δέν ἔγκειται στά ἐξωτερικά γεγονότα, ἀλλά στήν καρδία. «Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ ὅτι πράος εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ», λέει ὁ Χριστός. Τό νά μιμηθοῦμε τόν Χριστό μέσα στή ζωή μας, εἶναι τό σημεῖο τῆς χάριτος, ὅπου πραγματικά ὁ ἄνθρωπος, ἀνοίγει τίς πόρτες τῆς καρδιᾶς του γιά νά μπεῖ ὁ Χριστός μέσα καί νά κατοικήσει μέσα στήν ὕπαρξή του.

Ἡ μετάνοια εἶναι αὐτή ἡ ὁποία θά μᾶς εἰσάγει στή μίμηση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ μετάνοια, ἡ ὁποία σημαίνει τόν καθημερινό ἀγώνα μας, νά ἀλλάξουμε νοοτροπία. Νά ἀλλάξομε μυαλό, νά ἀλλάξομε τρόπο πού σκεφτόμαστε, πού κρίνομε, πού ἀξιολογοῦμε τά πράγματα. Αὐτός εἶναι ὁ ἀγώνας τῆς μετανοίας. Αὐτό σημαίνει μετάνοια· ἀλλαγή νοός. Ἀλλαγή τοῦ μυαλοῦ. Ὅλα τά ἔργα τῆς Ἐκκλησίας, ὅλο τό εὐαγγέλιο, ὅλη ἡ ἀγωγή τῆς Ἐκκλησίας ἔγκειται σέ αὐτό τό σημεῖο, νά ἀλλάξομε τρόπο πού ζοῦμε.

Γι’ αὐτό ὁ Χριστός ἄρχισε τό εὐαγγέλιό του λέγοντας, «μετανοεῖτε, ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Ἀλλάξατε τρόπο πού σκέφτεστε. Δέν εἶναι εὔκολο. Γεννιόμαστε καί φέρνομε μέσα μας τόν τρόπο αὐτό, πού καλλιεργοῦμε δυστυχῶς, πού εἶναι κοσμικός, πού εἶναι τρόπος ἰδιοτελής, συμφεροντολογικός, πονηρός, πού ἔγκειται στήν ἐμπαθῆ κατάσταση. Γιά νά ἀλλάξει θέλει ἀγῶνες πολλούς, θέλει ὑπομονή πολλή, θέλει δάκρυα πολλά, θέλει προσευχή πολλή καί θέλει καί πειρασμούς πολλούς. Χωρίς πειρασμούς, χωρίς θλίψεις, ὁ ἄνθρωπος δυστυχῶς δέν ἀλλάζει. Εἶναι ἡ καρδία μας κατά τέτοιο τρόπο διαμορφωμένη, πού πολύ σπάνια νά βρεθεῖ ἄνθρωπος πού ἄνευ πειρασμῶν, ἄνευ θλίψεων μπορεῖ νά μπεῖ μέσα στόν χῶρο τῆς πνευματικῆς ζωῆς.

Αὐτές οἱ ἑορτές τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου, εἶναι κρίσις γιά μας· ὅλη ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ εἶναι κρίσις. Καί ἡ ζωή τῶν ἁγίων, ἀλλά ἡ ζωή τοῦ Κυρίου μας ἰδιαίτερα, εἶναι κρίσις. Εἶναι μεγάλη κρίσις τό σπήλαιο τῆς Γεννήσεως γιά ὅλους μας. Ὁ παπά-Ἐφραίμ ὅταν ἐπέστρεφε ἀπό τά Ἱεροσόλυμα στά Κατουνάκια εἶπε: «Ὅταν μπῆκα στό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ, ἔλιωσα. Ὅταν εἶδα ποῦ γεννήθηκε ὁ Χριστός, ποῦ ἐγεννήθηκε ὁ Θεός, ὅλα μέσα μου διαλύθηκαν. Ἀπό τότε δέν μπορῶ νά ἔχω καμιά ἀπαίτηση γιά τίποτα. Ἐκεῖνο τό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ, τά ἔσβησε ὅλα.». Γί αὐτό ὅταν ἔρχονται καί στή ζωή μας διεκδικήσεις μέ τέτοιες ἀπαιτήσεις, τέτοια παράπονα «μά δέν ἔχω, μά δέν κάνω, μά δέν μπορῶ», ἄς κάνομε καί μία στροφή ἐκεῖ. Αὐτό πού ψάλλομε ἐκείνη τήν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων εἶναι πολύ δυνατός λόγος: «Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός».

Μπροστά σέ αὐτό τό γεγονός τῆς ἁγίας καί μεγάλης ἑορτῆς τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ μας, ἄς ἀφήσομε τίς μέρες αὐτές, ἀδελφοί μου, νά μᾶς ἑτοιμάσουν. Ἄς χρησιμοποιήσομε, ἄς ἀξιοποιήσομε, ἄς ἐνεργοποιήσομε ὅλα τά μέσα πού μᾶς δίδει ἡ Ἐκκλησία μας. Τούς ὕμνους, τή νηστεία, τήν προσευχή, τή μελέτη, τήν ἐξομολόγηση, τήν ἐλεημοσύνη, τά ἀγαθά ἔργα.

Ἄς πορευθοῦμε νά μιμηθοῦμε τόν Χριστό στήν καρδία μας μέσα ἀπό τήν ταπείνωση, μέσα ἀπό τή μετάνοια, τήν ἀλλαγή τῆς νοοτροπίας· ἄς ἀφήσομε νά δουλέψουν μέσα μας τά θεία γεγονότα, ὅπως ἔλεγε καί ὁ γέρο-Παΐσιος, μέσα στήν ὕπαρξή μας, καί ἡ μεγάλη αὐτή ἑορτή, ἄς γίνει κρίσις τοῦ ἑαυτοῦ μας, τῶν ἐνεργειῶν μας, τῶν πράξεών μας, τῶν διανοημάτων μας, τῶν ἐνθυμήσεών μας, τῶν διαθέσεών μας γιά τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Καί νά καταλάβουμε ἐπί τέλους ὅτι ἡ λογική του Θεοῦ δέν ταιριάζει μέ τή λογική του κόσμου τούτου. Ἄλλη εἶναι ἡ λογική του Θεοῦ.

Νά εὐχηθῶ σέ ὅλους νά ἔχουμε καλά καί ἅγια Χριστούγεννα καί ὁ Χριστός νά μᾶς ἀξιώσει νά τόν δεχθοῦμε στήν καρδία μας καί ἔστω καί λίγο νά γευθοῦμε ἀπό αὐτή τή χάρη τῶν ἁγίων ἑορτῶν.

Πηγή: (ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία), Ιερά Μητρόπολις Λεμεσού, Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

«Τὰ Χριστούγεννα γεννήθηκε ὁ Χριστός!». Αὐτονόητο; Ἴσως γιὰ μᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους. Ὅμως καὶ αὐτὸ πλέον συζητεῖται…

Πολλὲς φορὲς κατὰ τὸ παρελθὸν ἐπιχειρήθηκε νὰ καταργηθεῖ ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων διὰ τῆς βίας ἀπὸ τὸ χριστιανικὸ πλήρωμα τῆς ἐκκλησίας. Τὸ 1644 στὴ Βρεττανία, ὁ Ὄλιβερ Κρόμγουελ καὶ τὸ κόμμα τῶν πουριτανῶν, θέλησαν νὰ καταργήσουν μὲ νόμο τὰ Χριστούγεννα [1]. Ἔτσι ἡ ἡμέρα ἀπαγορεύθηκε νὰ εἶναι ἀργία, ἡ δὲ βουλὴ συνεδρίαζε κάθε χρόνο τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων γιὰ περισσότερο ἀπὸ μία δεκαετία.

Τὸν περασμένο αἰώνα στὴν κομμουνιστικὴ Ρωσσία εἶχαν ἀπαγορευθεῖ τὰ Χριστούγεννα ἀπὸ τὸ 1917 ὡς τὸ 1990 ὁπότε καὶ κατέρρευσε τὸ καθεστώς. Ἐπὶ κυβερνήσεως δὲ Στάλιν εἶχαν ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ τὰ σταλινούγεννα [1].

Ἡ χειρότερη ὅμως πολεμικὴ εἶναι αὐτὴ τῆς ἐκκοσμικεύσεως τῶν Χριστουγέννων, ἡ ὁποία μεταβάλλει τὸ ὑπερκόσμιο γεγονὸς σὲ ἐγκόσμιο καὶ ὑλιστικό. Φθάσαμε, σήμερα, νὰ προβάλουμε μία ἐντελῶς εἰδωλολατρικὴ ἀτμόσφαιρα στὰ σπίτια μας καὶ ὡς ἐκ τούτου καὶ στὴν κοινωνία μας, ἀφοῦ ἔτσι μᾶς προτιμᾶ ἡ παγκοσμιοποίηση.

Στὶς ΗΠΑ οἱ λεγόμενοι «πολιτικὰ ὀρθοὶ Ἀμερικανοί», ὑπὸ τὸ πρόσχημα τῆς μὴ προσβολῆς τάχα τῶν ἀλλοθρήσκων (βλέπε καὶ τοὺς ἐν Ἑλλάδι διαννοουμένους) ἔχουν ἐπιδοθεῖ σὲ ἕναν ἀγώνα ἀπαλείψεως κάθε ἀναφορᾶς στὰ Χριστούγεννα. Ὅμως καὶ στὴν ὀρθοδόξη πατρίδα μας εἶναι δυσεύρετες πλέον οἱ εὐχετήριες κάρτες πού ἀναγράφουν «καλὰ Χριστούγεννα», ἀφοῦ βεβαίως ὁ νεοέλληνας μόνον ὡς ἁπλὲς γιορτὲς ἢ διακοπὲς ἐκλαμβάνει τὰ Χριστούγεννα. Ἀκόμη καὶ ἡ «ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ» συγχρονισμένη σὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα καὶ ὄχι στὸ ἑλληνορθόδοξο (ρωμέικο) γράφει ἀπὸ τὰ Χριστούγεννα τοῦ 2004 σὲ ὅλες τὶς φωτεινὲς ἐπιγραφὲς της «καλὲς γιορτές».

Ἐπιπροσθέτως, κατάφερε δυστυχῶς ἡ παγκοσμιοποίηση νὰ πιστέψουμε πώς Χριστούγεννα χωρὶς δένδρο δὲν ὑφίστανται!!! Τὸ δένδρο κατέληξε νὰ εἶναι τὸ παγκόσμιο σύμβολο τῶν Χριστουγέννων καὶ ταυτοχρόνως κατέληξε νὰ βρίσκεται στὸ ἐπίκεντρο τῆς ἑορτῆς, μετατοπίζοντας τὴν προσοχή μας καὶ ἀπὸ Αὐτὸ τὸ Θεῖο Βρέφος. Τὸ ἔθιμο αὐτὸ δὲν ἔχει καμμία σχέση μὲ τὶς ἑλληνορθόδοξες παραδόσεις μας, πρὶν δέ ἀπὸ δύο αἰῶνες ἦταν τελείως ἄγνωστο σὲ ὅλο τὸν κόσμο πλὴν τῆς Γερμανίας, καὶ ἔχει παντελῶς παγανιστικὲς ρίζες. Γράφει ὁ π. Θ. Ζήσης, καθηγητὴς πανεπιστημίου στὴ θεολογικὴ σχολή: «Ἀπὸ τὶς πληροφορίες τῶν πηγῶν, τῆς βιβλιογραφίας καὶ τῆς ζωντανῆς ἐμπειρίας καὶ παραδόσεως δὲν ἀπομένει ἴχνος ἀμφιβολίας περὶ τοῦ ὅτι τὸ χριστουγεννιάτικο δένδρο εἶναι ξενόφερτο ἔθιμο. Ἀποτελεῖ αὐτὸ κατασταλλαγμένη καὶ ἀμάχητη γνώση [2].» Ὅπως ἔγραψε καὶ ὁ καθηγητὴς λαογραφίας Δ. Λουκάτος, ἐμφανίστηκε γιὰ πρώτη φόρα τὸ 1833 στὸ Ναύπλιο ἐπὶ Ὂθωνος καὶ τὰ Χριστούγεννα τοῦ 1843 στὴν Ἀθήνα, στὸ σπίτι τοῦ Ἱ. Παπαρηγοπούλου, τοῦ προξένου τῆς Ρωσσίας [3]. Τὸ περιστατικὸ διασώζει καὶ ὁ στρατηγὸς Μακρυγιάννης. Εἶχε προσκληθεῖ ὁ ἴδιος τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων ἀπὸ τὸν γνωστὸ Ἀθήναιο πρόξενο τῆς Ρωσσίας. Φθάνοντας στὸ σπίτι τοῦ Παπαρηγοπούλου μαζὶ μὲ τὸν φίλο του καὶ συναγωνιστή του Κῶτσο Λιδωρικιώτη, ὁ στρατηγὸς μὲ ἒκπληξη εἶδε ἕνα δίμετρο ἔλατο στὸ σαλόνι τοῦ προξένου, κούνησε τὸ κεφάλι του καὶ τοῦ εἶπε: «Ὡραῖο εἶναι κὺρ Γιάννη. Καὶ τοῦ χρόνου νὰ εἴμαστε καλά. Ἀλλὰ τὰ δένδρα μου ἔγω δὲν τ’ ἀφήνω νὰ φυτρώνουν μέσα στὴν καμάρα!… Μόνο τ’ ἂρματά μου φυτρώνουν ἐκεῖ!… [4]» Ἀπὸ τότε τὸ Δένδρο ἐπεκτάθηκε στὶς λίγες ἀριστοκρατικὲς οἰκογένειες τῶν Ἀθηνῶν. Ἕναν αἰώνα μετά, κατὰ τὴ γερμανικὴ κατοχή, ἐπεκτάθηκε καὶ στὰ εὐρύτερα λαϊκὰ στρώματα. Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση καὶ μάλιστα μετὰ τὸ 1950 διαδόθηκε περισσότερο ἀπὸ τοὺς Ἂγγλους καὶ τοὺς Ἀμερικανοὺς πού παρέμειναν στὴν Ἑλλάδα.

Κι ἂν δὲν νοοῦνται Χριστούγεννα χωρὶς δένδρο, ὁμοίως δὲν νοοῦνται Χριστούγεννα χωρὶς «Ἃϊ Βασίλη»! Ἀκόμη καὶ ὡς πρὸς τὸ ὄνομά του ἡ παγκοσμιοποιημένη ἐκδοχὴ τοῦ ἃϊ Βασίλη προκαλεῖ σύγχυση. «Σάντα Κλάους» τὸν λένε οἱ Δυτικοί, ὄνομα πού παραπέμπει στὸν Ἅγιο Νικόλαο. Ὑπάρχει ὅμως σύγκριση; Ἀπὸ τὴν Ἑσπερία (Σκανδιναυΐα) ὁ ἕνας, ἀπὸ τὴ Ρωμανία (Βυζάντιο) ὁ ἄλλος. Λίαν στρουμπουλὸς ὁ ἕνας, μᾶλλον ἀσκητικὸς καὶ ὀλιγαρκὴς ὁ δεύτερος. Γέρος μὲ λευκὴ γενειάδα ὁ φράγκος, νέος μὲ μαῦρα μακριὰ γένεια ὁ δικός μας.

Ὅταν κάποιοι μιμοῦνται τὴ ζωὴ ἑνὸς Ἁγίου κατὰ τὴν προτροπὴ τῆς ἐκκλησίας μας «ἑορτὴ Ἁγίου, μίμησις Ἁγίου», κάποιοι ἄλλοι ντύνονται μὲ τὴ στολὴ τοῦ «χονδρο-βασίλη» καὶ κυκλοφοροῦν στοὺς δρόμους σὰν καρνάβαλοι, διότι δὲν ὑπάρχει κάτι ἀνώτερο νὰ τοὺς ἐμπνεύσει!

Ὁ «Ἃϊ Βασίλης» ὅμως συνεπάγεται καὶ πολλὰ δῶρα! Στὶς ΗΠΑ ὑπολογίζεται ὅτι τὰ δῶρα ὑπερβαίνουν τὸ 0,5% τοῦ ΑΕΠ. Στὴν Ν. Ὑόρκη, μάλιστα, ἡ τελετὴ τῆς ἁφῆς τοῦ χριστουγεννιάτικου δένδρου ἐγκαινιάζει ἐπισήμως μία περίοδο ξέφρενων ἀγορῶν πού τελειώνουν μὲ τὶς ἐκπτώσεις στὶς ἀρχὲς τοῦ χρόνου! Ἡ ὑπερκατανάλωση, δηλαδή, σὲ ὅλο της τὸ μεγαλεῖο!

Τὸ χειρότερο ὅμως εἶναι ὅτι ἡ παραδοσιακὴ Θεία Λειτουργία τῶν Χριστουγέννων ἀντικαθίσταται ἀπὸ τὰ ξενύχτια, τὰ «ρεβεγιὸν» καὶ τὴ χαρτοπαιξία.

Συνεπῶς, στὴν «ὅλη μαγεία τῶν Χριστουγέννων» εἶναι ἐντεταγμένα καὶ τὰ παιχνίδια τῆς τύχης, τὰ ὁποῖα μαζὶ μὲ ὅλα τὰ παραπάνω, θὰ μᾶς κάνουν νὰ νοιώσουμε ὡραῖα καὶ κάπως διαφορετικὰ ἀπὸ τὶς ἄλλες μέρες! Πραγματικά, μὲ πόσο κατώτερα ἀλλὰ καὶ πόσο ἐπιβλαβῆ πράγματα ἐπιχειρεῖται νὰ ὑποκατασταθεῖ ἡ Πίστη τοῦ Χριστοῦ [10]!  

Ἡ παγκοσμιοποίηση, ὅμως, καὶ ἡ Νέα Ἐποχὴ δὲν θὰ παύσουν νὰ παράγουν ἑορτὲς δῆθεν Χριστιανικὲς (ὅπως τοῦ ὑπαρκτοῦ βεβαίως Ἁγίου Βαλεντίνου, μὲ διαφορετικὴ ὅμως χροιὰ) ἢ καὶ νὰ προσπαθοῦν νὰ καταργοῦν μὲ τὸν τρόπο τους τὶς Χριστιανικὲς (ὅπως αὐτὴ τῶν γενεθλίων μὲ τὴν ὁποία ἐπιχειρεῖται ἡ κατάργηση τῆς ὀνομαστικῆς ἑορτῆς). Ἡ μίμηση ἐξάλλου πού ἀκρίτως, ἀκατακρίτως καὶ ἀδιακρίτως «τιμοῦμε» ὡς νεοέλληνες, μᾶς κάνει νὰ πιθηκίζουμε! Ἔχουν καλλιεργηθεῖ στὸν λαό μας σὲ ὑπερβολικὸ βαθμὸ συναισθήματα μειονεξίας ἔναντι τῶν εὐρωπαίων [5].

Ἐν κατακλεῖδι, ὅταν ἀποδίδουμε στὰ Χριστούγεννα τὸ πραγματικό τους νόημα καὶ ὅταν τὰ ἑορτάζουμε πνευματικά, τότε ἐπιτυγχάνεται καὶ ὁ μέγας σκοπὸς τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ. Ὅσον ἀφορᾶ τὸ λεγόμενο χριστουγεννιάτικο κλίμα, δὲν ἔχουμε ἀνάγκη τὰ ξενόφερτα-φράγκικα ἔθιμα. Πῶς μποροῦμε νὰ ἑρμηνεύσουμε τὸ γεγονὸς ὅτι τὰ Χριστούγεννα τιμῶνται καὶ στὴν Κίνα, στὴν Ἰνδία, στὴν Κορέα μέχρι καὶ σὲ αὐτὴν τὴν Ἀφρική; Τιμῶνται βεβαίως σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς ἀλλόθρησκες περιοχές, διότι δὲν τιμοῦν τὴ γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ μία γιορτὴ καθαρὰ ὑλιστικὴ καὶ παγκοσμιοποιημένη.

Ἀντὶ τοῦ στολισμοῦ ἑνὸς δένδρου, ἂς καταφύγουμε στὸν στολισμὸ ἑνὸς καραβιοῦ, ὅπως ἔκαναν καὶ οἱ πρόγονοί μας, τὸ ὁποῖο συμβόλιζε τὴν ἐκκλησία. Ἂς ψάλλουμε τὰ κάλαντα, μιμούμενοι τὰ κάλαντα τῶν ἀγγέλων, πού ἐκεῖνο τὸ βράδυ στὴ Βηθλεὲμ ἀνήγγειλαν τὸ χαρμόσυνο γεγονὸς τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ. Ἂς κόψουμε τὴ βασιλόπιττα τιμώντας ἔτσι τὸν Μέγα Βασίλειο. Μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα ἂς προσευχηθοῦμε νὰ γεννηθεῖ καὶ φέτος ὁ Χριστὸς στὴν καρδιά μας…

Ἀπὸ τοῦδε καὶ στὸ ἑξῆς ἂς ζήσουμε τὰ Χριστούγεννα πιό… ρωμέικα, σκεπτόμενοι πώς τὰ Χριστούγεννα γεννήθηκε ὁ Χριστός!!!

1. Κ. Γ. Παπαδημητρακοπούλου «τὰ Χριστούγεννα τῆς Παγκοσμιοποίησης καὶ τῆς Νέας Ἐποχῆς»

2. π. Θ. Ζήση: «Τὸ χριστουγεννιάτικο δένδρο. Ξενόφερτο καὶ ἀντιχριστιανικὸ»

3. Δ. Λουκάτου, «Χριστουγεννιάτικα καὶ τῶν ἑορτῶν»

4. Καθημερινὴ 22/12/1996

5. ΕΣΤΙΑ 24/12/1896: «Πολλοὶ ἐκ τῶν εὐπορωτέρων, τοὺς Φράγκους μιμούμενοι, εἰσήγαγαν εἰς τὰς οἰκογένειας των, χωρὶς κανένα λόγον, ἁπλῶς καὶ μόνον διὰ νὰ φαίνονται ὅτι διαφέρουν ἀπὸ τοὺς ἄλλους Ρωμιούς, οἱ ὁποῖοι ἔχουν ὡς ἀρχὴν καὶ διακηρύττουν πρὸ παντὸς νεωτερισμοῦ, ὅ,τι αὐτοὶ ἐννοοῦν «ὅπως τάβραν ἔτσι νὰ τὰ ἀφήσουν καὶ στὰ παιδιὰ των»

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

«Τις γιορτές για να τις ζήσουμε πρέπει να έχουμε στο νου μας στις Άγιες Ημέρες και όχι στις δουλειές που έχουμε να κάνουμε τις Άγιες Ημέρες. Να σκεφτόμαστε τα γεγονότα της κάθε Άγιας Ημέρας και να λέμε την ευχή δοξολογώντας τον Θεό. Έτσι να γιορτάζουμε με ευλάβεια κάθε γιορτή», έλεγε ο Όσιος Παΐσιος (Οσιου Γέροντος Παϊσίου ‘’Περί προσευχής, Λόγος στ΄).

Διαβάζοντας αυτά που είπε ο Όσιος Παΐσιος, θυμήθηκα ότι στο σκλαβωμένο σήμερα χωριό μου δεν είχαμε ιδιαίτερα παραδοσιακά έθιμα, ανήμερα των Χριστουγέννων. Ούτε και ιδιαίτερο στολισμό είχαμε, εκτός από την απαιτούμενη καθαριότητα η οποία προηγείτο. Εκείνη τη μέρα τα παλιά χρόνια το μόνο που έκαναν αρκετοί συγχωριανοί μου ήταν να πηγαίνουν αχάραδα στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού (τώρα δυστυχώς οι Τούρκοι την έκαναν τζαμί), για τη Θεία Λειτουργία της Γέννησης του Χριστού. Οπωσδήποτε θα συμμετείχαν οι περισσότεροι στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Η Χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία, στο χωριό μου ήταν σαν μια μικρή αγρυπνία. Όσο αφορά το υπόλοιπο της μέρας, μετά τη Χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία, δεν είχε κάτι διαφορετικό. Ούτε και πολύ διαφορετικό φαγητό υπήρχε, αλλά ούτε και εδέσματα, για αρκετούς συγχωριανούς μου. Το μόνο ιδιαίτερο ήταν η βασιλόπιττα, όχι σε μορφή γλυκίσματος, αλλά ένα πιο μεγάλο ψωμί με σταυρό, το οποίο άφηναν για την πρωτοχρονιά, που είναι η εορτή του Αγίου Βασιλείου.

Είχαν όμως μια χαρά διαφορετική αρκετοί από αυτούς. Θα φανώ υπερβολικός αν πω ότι δεν υπήρχε κάποιο εξωτερικό ερέθισμα που να τους έδιδε ξεχωριστή χαρά τη μέρα αυτή. Γι’ αυτούς η μέρα εκείνη ήταν Χριστούγεννα. Αυτή ήταν η μεγάλη χαρά για αρκετούς από αυτούς. Ήταν Χριστούγεννα. Αυτή ήταν η πηγή της χαράς για αρκετούς από τους συγχωριανούς μου, η Γέννηση του Χριστού. Είναι υπερβολή; Αυτό κράτησα από το σκλαβωμένο σήμερα χωριό μου τη μέρα εκείνη.

«Ο Χριστός με τη μεγάλη του αγάπη και με τη μεγάλη του αγαλλίαση που σκορπάει στις ψυχές των πιστών με όλες τις Άγιες Γιορτές του, μας ανασταίνει αληθινά αφού μας ανεβάζει ψηλά πνευματικά. Αρκεί να συμμετέχουμε και να έχουμε όρεξη πνευματική να τις πανηγυρίζουμε πνευματικά», έλεγε ο Όσιος Παΐσιος (Οσιου Γέροντος Παϊσίου ‘’Περί προσευχής, Λόγος στ΄).

Πηγή: Ακτίνες

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ Γεννηθέντι ἀδελφοί,

Ἡ Γέννηση τοῦ Σωτῆρος καί Λυτρωτοῦ ἡμῶν κατά τήν ἀνθρώπινή Του φύση, πρό περίπου δύο χιλιάδων ἐτῶν, συνέβη κατά τό πάνσοφο θεῖο σχέδιο σέ περίοδο γεωπολιτικῆς εἰρήνης καί ἁρμονίας ὑπό τόν Καίσαρα Αὔγουστο τῆς Ρώμης, ὥστε ἀργότερα ἡ διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου νά ἐπιτευχθεῖ εὐχερέστερα· κατά τήν ἱερά Ὑμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας μας «Αὐγούστου μοναρχήσαντος ἐπί τῆς γῆς ἡ πολυαρχία τῶν ἀνθρώπων ἐπαύσατο ... καί ὑπό μίαν βασιλείαν ἐγκόσμιον αἱ πόλεις γεγένηνται». Πόσο διαφορετική ἀπό ἐκείνην εἶναι ἡ σημερινή κατάσταση, ὅταν παγκοσμίως, παρά τήν τεχνική πρόοδο τοῦ ἀποστατοῦντος κόσμου, ἐπικρέμανται τώρα «φόβοι καί προσδοκίαι τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ» ποικίλων δεινῶν (Λουκ. 21, 26)!

Ἐάν ὅμως ἀπουσιάζει ἐν πολλοῖς στίς μέρες μας ἡ γεωπολιτική εἰρήνη, καί μάλιστα ἡ εὐσεβής καί ἔνθεη ἐκείνη τήν ὁποία ἡ Ὀρθόδοξη Αὐτοκρατορία τῆς Ρωμηοσύνης μας διατήρησε ἐπί αἰῶνες, ὡστόσο τό κοσμοσωτήριον ἔργο τοῦ τικτομένου ἐν τῇ Ἁγίᾳ Πόλει Βηθλεέμ Σωτῆρος Χριστοῦ, «τοῦ ἀναβάντος ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τά πάντα» (Ἐφ. 4,10), εἶναι διά παντός τέλειο – χωρίς νά χρῄζει συμπληρώσεως ἤ ἀνανεώσεως - ἀνεξάλειπτο, παγκόσμιο καί νικητήριον ἐπί τοῦ κόσμου, διότι «μείζων ἐστίν ὁ ἐν ἡμῖν ἤ ὁ ἐν τῷ κόσμῳ» (Α΄ Ἰω. 4, 4)· τῆς δικῆς Του πολιτείας καί Βασιλείας ἔχουμε πολιτογραφηθεῖ πολῖτες μέσῳ τοῦ Παναγίου Σώματος τῆς Ἐκκλησίας· «ἐπεγράφημεν οἱ πιστοί ὀνόματι Θεότητος, Σοῦ τοῦ Ἐνανθρωπήσαντος ἐκ τῆς Ἁγνῆς». Ἡ ἰδιότητα αὐτή τῆς κατά Χριστόν πολιτείας δέν εἶναι καταχωρισμένη μόνον σέ χαρτιά καί ἐκφαινόμενη σέ ἔργα πολιτισμοῦ, ἀλλά στόν ἔσω ἄνθρωπο τῆς καρδίας, μέ ἐσωτερική ἄνωθεν ἐκ Θεοῦ βεβαιότητα · εἶναι «ἐγγεγραμμένη οὐ μέλανι, ἀλλά Πνεύματι Θεοῦ ζῶντος, οὐκ ἐν πλαξί λιθίναις, ἀλλά ἐν πλαξί καρδίαις σαρκίναις» (Β΄ Κορ. 3,3).

Οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ μόνοι αὐθεντικοί ἑρμηνευτές τῆς ἐν Χριστῷ ἀποκαλύψεως τῆς εὐδοκίας τοῦ Θεοῦ, οἱ διάδοχοι τῶν ἁγίων Πατριαρχῶν καί Προφητῶν καί Ἀποστόλων, διεισδύουν εἰς βάθος στό ἀπερινόητο μυστήριο τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Παντοκράτορος Θεοῦ καί ἐξάγουν ἀπό τά βάθη τοῦ Πνεύματος διδάγματα ἅγια, ἱερά, πού ἀνυψώνουν τόν νοῦν καί τήν καρδιά μας πολύ μακρύτερα ἀπό μιά ἁπλῆ, ἑορταστική καί ἠθικολογική ἀντιμετώπιση τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ ὡς ἑνός «παραδείγματος»· μᾶς εἰσάγουν στό εὐρύτερο πλαίσιο τῆς θείας Οἰκονομίας, τῆς ἀνακαινίσεως τοῦ ἀνθρώπου, ἀπαρχή τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε ἡ ἱστορική κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ὁ δικός μας Συμπολιοῦχος τῆς Θεσσαλονίκης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀναπτύσσει μέ θεϊκή σοφία τό πῶς ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀναδεικνύει μεταξύ ἄλλων ὄχι μόνον τήν θεία φιλανθρωπία, ἀλλά καί τήν θεία δικαιοσύνη · ἔτσι ὁ Χριστός μᾶς διδάσκει ἐμπράκτως τό νά εἴμαστε δίκαιοι, ἀκόμη καί ὅταν μποροῦμε νά δροῦμε μέ ἀκατάβλητη ἰσχύ, ὥστε νά γίνει ἡ δικαιοσύνη αἰώνιο κτῆμα μας· «διδαχθῆναι δέ καί τούς ἀνθρώπους ἔδει τήν δικαιοσύνην ἐνταῦθα δι΄ ἔργων ἐν τῷ καιρῷ τῆς θνητότητος ἐπιδείκνυσθαι, ἵν’ ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἀθανασίας τήν δύναμιν λαβόντες, ἀκατάβλητον ἔχωσι».

Σέ τί συνίσταται, ὅμως, ἡ θεία αὐτή δικαιοσύνη ἐν προκειμένῳ, χάριν τῆς ὁποίας ὁ Θεός Λόγος ἐνηνθρώπησε, ἄν καί ἦταν δυνατόν νά καταργήσει κατ’ εὐθεῖαν, χωρίς νά γεννηθεῖ ὡς ἄνθρωπος, τήν δύναμη τοῦ διαβόλου καί τοῦ θανάτου; Ἐν πρώτοις, ἐπειδή ἡ ἀνθρωπότητα νικήθηκε ἀπό τόν διάβολο διά τῆς προπατορικῆς παρακοῆς, ἦταν ἀπαραίτητο τώρα νά νικήσει τόν ἀρχέκακον ὄφι ἡ ἀνθρώπινη φύση, καί ὄχι ἀπ’εὐθείας ὁ Παντοδύναμος Θεός· «ἔδει ὑπό τῆς νικηθείσης φύσεως νικηθῆναι τόν νικήσαντα ... ἔδει τε καί ἀναγκαῖον ἦν ἄνθρωπον γενέσθαι ἁμαρτίας ἄγευστον ἐσόμενον»· ὅμως μόνον ὁ Θεάνθρωπος μποροῦσε νά εἶναι ὡς ἄνθρωπος ἐντελῶς ἀναμάρτητος, ὥστε νά νικήσει, καθότι εἶναι «τῆς τοῦ διαβόλου δουλείας δικαίως ἐλεύθερος». Ἐπίσης, ἐπειδή ὅλοι οἱ μέχρι τότε ἄνθρωποι φαίνονταν κληρονόμοι τῆς προπατορικῆς φθορᾶς, τῶν συνεπειῶν τῆς ἁμαρτίας τῶν Πρωτοπλάστων, κατηγορεῖτο ἀδίκως ἡ ἀνθρωπίνη φύση ὡς ἐκ τῆς δημιουργίας της κακή· μέ τήν Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ ἀποκαθίσταται καί ἀποδεικνύεται ὄχι μόνον ἐκ φύσεως καλλίστη, ἀλλά κατάλληλη νά τήν ἐνδυθεῖ καί ὁ ἴδιος ὁ ἐπί πάντων Θεός· «διά τοῦτο ἀναλαμβάνει τήν ἀνθρωπίνην φύσιν Θεός, ἵνα δείξῃ τοσοῦτον ἁμαρτίας οὖσαν ἐκτός, καί τοσοῦτο κεκαθαρμένην, ὡς καί ἑνωθῆναι Τούτῳ δύνασθαι καθ΄ ὑπόστασιν καί συνδιαιωνίζειν Αὐτῷ ἀδιαίρετον». Ἔτσι δικαιώνεται καί ἡ ἀρχαία θεία παιδαγωγία ἐπί τῶν πρωτοπλάστων, οἱ ὁποῖοι ἔγιναν θνητοί «φθόνῳ τοῦ πονηροῦ καί συγχωρήσει δικαίᾳ τοῦ Ἀγαθοῦ», διότι θά ἦταν ἄδικο νά ἔχει τιμωρήσει ὁ Θεός τήν ἀνθρώπινη φύση, ἄν θά ἦταν αὐτή ἐξ ὁρισμοῦ κακή, «ὡς μή δικαίως καταδικάσας τόν ὑπ’ Αὐτοῦ γεγονότα καταδίκης ἄξιον ἄνθρωπον»

Περαιτέρω, ἡ θεία δικαιοσύνη ἐξισορροπεῖ τήν κακία τοῦ διαβόλου κατά τοῦ ἀνθρωπίνου γένους: ὁ διάβολος, «τῆς τυραννίδος ἐραστής, τῇ δικαιοσύνῃ μαχόμενος», ἀδίκως μᾶς φθόνησε, ὁ Θεός καί Πλάστης μας δικαίως ἀγάπησε τήν σωτηρία μας· ὁ πονηρός μέ ἀδικία καί δόλο διενήργησε ὅσα ὁδήγησαν στήν πτώση μας, ἐνῷ ὁ Σωτήρ μέ δικαιοσύνη καί σοφία ἐπέφερε τήν τελεία ἧττα τοῦ διαβόλου· «ὡς ἐκεῖνος ἀδίκως ἠράσθη τῆς ἀπωλείας τοῦ Θεοῦ πλάσματος, οὕτως ἐνδίκως ὁ πλάσας ἠράσθη τῆς σωτηρίας τοῦ πλαστουργήματος· καί ὡς ἐκεῖνος ἀδικίᾳ καί δόλῳ τήν νίκην ἑαυτοῦ καί τήν τοῦ ἀνθρώπου πτῶσιν κατέπραξεν, οὕτως ὁ ἐλευθερωτής ἐν δικαιοσύνῃ καί σοφίᾳ τήν ἧτταν εἰς τέλος τοῦ ἀρχεκάκου καί τήν ἀνακαίνισιν τοῦ οἰκείου ἐξείργασται πλάσματος». Σέ ὅλα αὐτά διαλάμπει ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἐνεργεῖ δικαίως καί ὄχι τυραννικῶς: «αὕτη γάρ ἀρίστη τάξις, προηγεῖσθαι τήν δικαιοσύνην τῆς δυνάμεως, καί τοῦτο θείας ὡς ἀληθῶς καί ἀγαθῆς δεσποτείας, ἀλλ’ οὐ τυραννίδος ἔργον τῇ δικαιοσύνῃ τήν δύναμιν ἕπεσθαι».

Ἡ ἄκτιστη θεία Σοφία καί Πρόνοια, Ταμίας καί Παροχεύς τῆς ὁποίας εἶναι ὁ ἐνανθρωπήσας Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Πατρός, βλέπουμε ὅτι ἐπιβλέπει ὅλη τήν πορεία τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου μας· οἱ ἅγιοι Πατέρες πάντοτε καί ἐν προκειμένῳ μᾶς τονίζουν ὅτι οἱ δυσχέρειες τοῦ παρόντος βίου, κατά μίμηση τοῦ Γεννωμένου καί διωκομένου Χριστοῦ, εἶναι ἀπαραίτητη προετοιμασία γιά τήν σωτηρία μας, «πρός διόρθωσιν τῶν ἁμαρτημάτων, πρός γυμνασίαν, πρός κατάληψιν [=συνειδητοποίησιν] τῆς τοῦ βίου τούτου ταλαιπωρίας, πρός προτροπήν τοῦ ἐπιθυμεῖν διαπύρως τήν καινήν ὄντως ζωήν καί μακαριότητα» μολονότι παραμένουμε «ἀοράτως ἐνδεδυμένοι Χριστόν». Ἡ ἱερά ὑμνογραφία μᾶς προτρέπει, λοιπόν, αὐτές τίς ἡμέρες νά προετοιμασθοῦμε καταλλήλως, ἱερουργώντας ἐσωτερικῶς τήν ἀπολύτρωσή μας μέ τήν ἱερά Ἐξομολόγηση καί τά δάκρυα μετανοίας, «ἱερουργεῖσθαι τό λύτρον γινώσκοντες ἐκ τῶν ἰδίων σπλάγχνων τε καί δακρύων πηγῆς, Χριστῷ διά τῆς ἐξαγορεύσεως πιστοί προσέλθωμεν», ὥστε νά συμμετάσχουμε στήν παγκόσμια χαρά · «ᾄσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ, καί ἐν εὐφροσύνῃ ἀνυμνήσατε λαοί, ὅτι δεδόξασται» !

Μέ θερμότατες εὐχές γιά εὐλογημένα Χριστούγεννα, 

Ὁ Καθηγούμενος τοῦ Ἱ. Ἡσυχαστηρίου Παντοκράτορος

† Ἀρχιμανδρίτης Κύριλλος
καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Κρύο τάντανο ἔκανε, παραμονὴ Χριστούγεννα. Ὁ ἀγέρας σὰ νά ῾τανε κρύα φωτιὰ κι ἔκαιγε. Μὰ ὁ κόσμος ἤτανε χαρούμενος, γεμάτος κέφι. Εἶχε βραδιάσει κι ἀνάψανε τὰ φανάρια μὲ τὸ πετρόλαδο. Τὰ μαγαζιὰ στὸ τσαρσὶ φεγγοβολούσανε, γεμάτα ἀπ᾿ ὅλα τὰ καλά. Ὁ κόσμος μπαινόβγαινε καὶ ψώνιζε· ἀπὸ τό ῾να τὸ μαγαζὶ ἔβγαινε, στ᾿ ἄλλο ἔμπαινε. Κι ὅλοι χαιρετιόντανε καὶ κουβεντιάζανε μὲ γέλια, μὲ χαρές.

Οἱ μεγάλοι καφενέδες ἤτανε γεμάτοι καπνὸ ἀπὸ τὸν κόσμο ποὺ φουμάριζε. Ὁ καφενὲς τ᾿ Ἀσημένιου εἶχε μεγάλη φασαρία, χαρούμενη φασαρία. Εἶχε μέσα δύο σόμπες, καὶ τὰ τζάμια ἤτανε θαμπά, ἀπ᾿ ὄξω ἔβλεπες σὰν ἤσκιους τοὺς ἀνθρώπους. Οἱ μουστερῆδες εἴχανε βγαλμένες τὶς γοῦνες ἀπὸ τὴ ζέστη, κόσμος καλός, καλοπερασμένοι νοικοκυραῖοι.

Κάθε τόσο ἄνοιγε ἡ πόρτα καὶ μπαίνανε τὰ παιδιὰ ποὺ λέγανε τὰ κάλαντα. Ἄλλα μπαίνανε, ἄλλα βγαίνανε. Καὶ δὲν τὰ λέγανε μισὰ καὶ μισοκούτελα, μὰ τὰ λέγανε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἴσαμε τὸ τέλος, μὲ φωνὲς ψαλτάδικες, ὄχι σὰν καὶ τώρα, ποὺ λένε μοναχὰ πέντε λόγια μπρούμυτα κι ἀνάσκελα, καὶ κεῖνα παράφωνα.

Ἀντίκρυ στὸν μεγάλον καφενὲ τ᾿ Ἀσημένιου ἤτανε κάτι φτωχομάγαζα, τσαρουχάδικα, ψαθάδικα καὶ τέτοια. Ἴσια-ἴσια ἀντίκρυ στὴ μεγάλη πόρτα τοῦ καφενὲ ἤτανε ἕνα μικρὸ καφενεδάκι, τὸ πιὸ φτωχικὸ σ᾿ ὅλη τὴν πολιτεία, μία ποντικότρυπα.

Ἐνῷ ὁ μεγάλος ὁ καφενὲς φεγγολογοῦσε καὶ τὰ τζάμια ἤτανε θολὰ ἀπὸ τὴ ζέστη, ἡ ποντικότρυπα ἤτανε σκοτεινή, γιατὶ ἡ λάμπα, μία λάμπα τσιμπλιασμένη, μία ἄναβε, μία ἔσβηνε, ὅπως ἔμπαινε ὁ χιονιᾶς ἀπὸ τὰ σπασμένα τζάμια τῆς πόρτας. Ἡ φιτιλήθρα ἤτανε στραβοβιδωμένη καὶ τσαλαπατημένη σὰν τὸ μοῦτρο τοῦ καφετζῆ, τοῦ μπαρμπα-Γιαννακοῦ τοῦ Χατζῆ, τὸ φιτίλι στραβοκομμένο, τὸ γυαλὶ σπασμένο ἀπὸ τό ῾να μάγουλο καὶ στὴν τρύπα εἴχανε κολλημένο ἕνα κομμάτι ταραμαδόχαρτο. Βάλε μὲ νοῦ σου τί φῶς ἔδινε μία τέτοια λάμπα! Κάτω τὰ σανίδια ἤτανε σάπια καὶ τρίζανε. Στὸν τοῖχο ἤτανε κρεμασμένα δύο-τρία παμπάλαια κάντρα, καπνισμένα σὰν ἀρχαῖα εἰκονίσματα: τό ῾να παρίστανε τὸν Μέγα Πέτρο μέσα σὲ μία βάρκα ποὺ τὴν ἔδερνε ἡ φουρτούνα, τ᾿ ἄλλο τὸν μάντη Τειρεσία ποὺ μιλοῦσε μὲ τὸν Ἀγαμέμνονα, τ᾿ ἄλλο τὸν Παναγῆ τὸν Κουταλιανὸ ποὺ πάλευε μὲ τὴν τίγρη.

Ἡ πελατεία ἤτανε συνέχεια μὲ τὸ καφενεῖο. Ὅλοι-ὅλοι ἤτανε πέντ᾿ - ἕξι γέροι σκεβρωμένοι, σαράβαλα, μὲ κάτι τρύπιες γοῦνες ποὺ δὲν τὶς ἔπιανε ἀγκίστρι. Δύο-τρεῖς ἤτανε γιαλικάρηδες, δηλαδὴ εἴχανε καμιὰ σάπια βάρκα καὶ βγάζανε θαλασσινὰ γιὰ μεζέδες, ποὺ τὰ λέγανε γιαλικά, γιατὶ βρίσκουνται στὸ γιαλό, δηλαδὴ στὰ ρηχὰ νερά. Οἱ ἄλλοι ἤτανε φρουκαλάδες, δηλαδὴ κάνανε φρουκαλιές. «Ἤτανε καὶ κανένας νεροκουβαλητὴς καὶ κανένας καρβουνιάρης. Νά, αὐτὴ ἤτανε ἡ πελατεία.

Ὁ βοριᾶς ἔμπαινε μέσα μὲ τὴν τρούμπα, καὶ στριφογύριζε τὴ λάμπα ποὺ κρεμότανε ἀπὸ τὸ μαυρισμένο ταβάνι, κι ἀναβόσβηνε. Ἀπὸ τὸ κρύο τρέμανε οἱ γέροι καὶ χουχουλίζανε τὰ χέρια τους, τὰ βάζανε κι ἀπὸ πάνω ἀπὸ τὸ τσιγάρο, τάχα γιὰ νὰ ζεσταθοῦνε.

Ὁ φουκαρὰς ὁ καφετζής, γιὰ νὰ μὴν παγώσει, ἔκανε σουλάτσο, πηγαινοερχότανε ἀπὸ τὸ τεζάκι ἴσαμε τὴν πόρτα, μὲ τὴν παλιογούνα ριχμένη ἀπὸ πάνω του καί, γιὰ νὰ δώσει κουράγιο στὴν πελατεία, ἐκεῖ ποὺ σουλατσάριζε, τὸν ἐπίανε τὸ σύγκρυο καὶ χτυπούσανε τὰ κατωσάγονά του, κι ἕσφιγγε ἀπάνω του τὴν παλιοπατατούκα του κι ἔλεγε:

— Ἐεεέχ! Μωρὲ ζεστὸ ποὺ εἶναι τὸ καφενεδάκι μας!...

Ὕστερα γύριζε κι ἔδειχνε τὸν μεγάλον καφενέ, ποὺ καπνίζανε κάργα οἱ σόμπες, κι ἔλεγε:

— Ἀντίκρυ, σκυλὶ ψοφᾶ ἀπὸ τὸ κρύο..., σκυλὶ ψοφᾶ!

Ὁ καημένος ὁ μπαρμπα-Χατζῆς!

Ἀπ᾿ ὄξω περνοῦσε κόσμος βιαστικός, μὲ γέλια καὶ μὲ χαρές. Ἀπὸ ῾δῶ κι ἀπὸ ῾κεῖ ἀκουγόντανε τὰ παιδιὰ ποὺ λέγανε τὰ κάλαντα στὰ μαγαζιά.

Ἡ ὥρα περνοῦσε κι ἀνάριευε σιγὰ-σιγὰ ὁ κόσμος. Τὰ μαγαζιὰ σφαλοῦσαν ἕνα-ἕνα. Μοναχὰ μέσα στὰ μπαρμπεριὰ ξουριζόντανε ἀκόμα κάτι λίγοι.

Στὸ τσαρσὶ λιγόστευε ἡ φασαρία, μὰ στοὺς μαχαλάδες γυρίζανε τὰ παιδιὰ μὲ τὰ φανάρια καὶ λέγανε τὰ κάλαντα στὰ σπίτια. Οἱ πόρτες ἤτανε ἀνοιχτές, οἱ νοικοκυραῖοι, οἱ νοικοκυρᾶδες καὶ τὰ παιδιά τους, ὅλοι ἤτανε χαρούμενοι, κι ὑποδεχόντανε τοὺς ψαλτάδες, καὶ κεῖνοι ἀρχίζανε καλόφωνοι σὰν χοτζᾶδες:

Καλὴν ἑσπέραν, Ἄρχοντες, ἂν εἶναι ὁρισμός σας,
Χριστοῦ τὴν θείαν γέννησιν νὰ πῶ στ᾿ ἀρχοντικό σας.

Χριστὸς γεννᾶται σήμερον ἐν Βηθλεὲμ τῇ πόλει,
οἱ οὐρανοὶ ἀγάλλονται, χαίρει ἡ κτίσις ὅλη...

Κι ἀφοῦ ξιστορούσανε ὅσα λέγει τὸ Εὐαγγέλιο, τὸν Ἰωσήφ, τοὺς ἀγγέλους, τοὺς τσομπάνηδες, τοὺς μάγους, τὸν Ἡρώδη, τὸ σφάξιμο τῶν νηπίων καὶ τὴν Ῥαχὴλ ποὺ ἔκλαιγε τὰ τέκνα της, ὕστερα τελειώνανε μὲ τοῦτα τὰ λόγια:

Ἰδοὺ ὁποὺ σᾶς εἴπαμεν ὅλην τὴν ἱστορίαν,
τοῦ Ἰησοῦ μας τοῦ Χριστοῦ γέννησιν τὴν ἁγίαν.

Καὶ σᾶς καλονυκτίζομεν, πέσετε κοιμηθεῖτε,
ὀλίγον ὕπνον πάρετε καὶ πάλιν σηκωθεῖτε.

Καὶ βάλετε τὰ ροῦχα σας, εὔμορφα ἐνδυθεῖτε,
στὴν ἐκκλησίαν τρέξατε, μὲ προθυμίαν μπεῖτε.

Ν᾿ ἀκούσετε μὲ προσοχὴν ὅλην τὴν ὑμνωδίαν
καὶ μὲ πολλὴν εὐλάβειαν τὴν θείαν λειτουργίαν.

Καὶ πάλιν σὰν γυρίσετε εἰς τὸ ἀρχοντικόν σας,
εὐθὺς τραπέζι στρώσετε, βάλτε τὸ φαγητόν σας.

Καὶ τὸν σταυρόν σας κάμετε, γευθεῖτε, εὐφρανθεῖτε,
δότε καὶ κανενὸς πτωχοῦ, ὅστις νὰ ὑστερεῖται.

Δότε κι ἐμᾶς τὸν κόπον μας, ὅ,τ᾿ εἶναι ὁρισμός σας,
καὶ ὁ Χριστός μας πάντοτε νὰ εἶναι βοηθός σας.

Καὶ εἰς ἔτη πολλά.

Νπαίνανε στὸ σπίτι μὲ χαρά, βγαίνανε μὲ πιὸ μεγάλη χαρά. Παίρνανε ἀρχοντικὰ φιλοδωρήματα ἀπὸ τὸν κουβαρντᾶ τὸν νοικοκύρη, κι ἀπὸ τὴ νοικοκυρὰ λογιῶ-λογιῶν γλυκά, ποὺ δὲν τὰ τρώγανε, γιατὶ ἀκόμα δὲν εἶχε γίνει ἡ Λειτουργία, ἀλλὰ τὰ μαζεύανε μέσα σὲ μία καλαθιέρα.

Ἀβραμιαῖα πράγματα! Τώρα στεγνώσανε οἱ ἄνθρωποι καὶ γινήκανε σὰν ξερίχια ἀπὸ τὸν πολιτισμό! Πᾶνε τὰ καλὰ χρόνια!

Ὅλα γινόντανε ὅπως τά ῾λεγε τὸ τραγούδι: Πέφτανε στὰ ζεστά τους καὶ παίρνανε ἕναν ὕπνο, ὥσπου ἀρχίζανε καὶ χτυπούσανε οἱ καμπάνες ἀπὸ τὶς δώδεκα ἐκκλησιὲς τῆς χώρας. Τί γλυκόφωνες καμπάνες! Ὄχι σὰν τὶς κρύες τὶς εὐρωπαϊκές, ποὺ θαρρεῖς πὼς εἶναι ντενεκεδένιες! Στολιζόντανε ὅλοι, βάζανε τὰ καλά τους, καὶ πηγαίνανε στὴν ἐκκλησιά.

Σὰν τελείωνε ἡ Λειτουργία, γυρίζανε στὰ σπίτια τους. Οἱ δρόμοι ἀντιλαλούσανε ἀπὸ χαρούμενες φωνές. Οἱ πόρτες τῶν σπιτιῶν ἤτανε ἀνοιχτὲς καὶ φεγγοβολούσανε. Τὰ τραπέζια περιμένανε στρωμένα μ᾿ ἄσπρα τραπεζομάντηλα, κι εἴχανε πάνω ὅτι βάλει ὁ νοῦς σου. Φτωχοὶ καὶ πλούσιοι τρώγανε πλουσιοπάροχα, γιατί οἱ ἀρχόντοι στέλνανε ἀπ᾿ ὅλα στοὺς φτωχούς. Κι ἀντὶς νὰ τραγουδήσουνε στὰ τραπέζια, ψέλνανε τὸ Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε, Ἡ Παρθένος σήμερον τὸν ὑπερούσιον τίκτει, Μυστήριον ξένον ὁρῶ καὶ παράδοξον. Ἀφοῦ εὐφραινόντανε ἀπ᾿ ὅλα, πλαγιάζανε «ξέγνοιαστοι, σὰν τ᾿ ἀρνιὰ ποὺ κοιμόντανε κοντὰ στὸ παχνί, τότες ποὺ γεννήθηκε ὁ Χριστός, ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας.

Τώρα ἂς πᾶμε τὴν ἴδια βραδιὰ στὴν ἀντικρινὴ στεριά, ποὺ τρεμοσβήνουνε ἕνα-δύο μικρὰ φωτάκια, πέρα ἀπὸ τὸ πέλαγο ποὺ βογγᾶ ἀπὸ τὸν ἄγριο τὸν χιονιᾶ.

Εἶναι ἕνα μαντρὶ πίσω ἀπὸ μία ραχούλα κοντὰ στὴ θάλασσα, φυτρωμένη ἀπὸ πουρνάρια. Αὐτὸ τὸ μαντρὶ εἶναι τοῦ Γιάννη τοῦ Βλογημένου. Τὰ πρόβατα εἶναι σταλιασμένα κάτω ἀπὸ τὴ σαγιὰ καὶ ἀκούγουνται τὰ κουδούνια, τὶν-τίν, ὅπως ἀναχαράζουνε. Ἐπειδὴ γεννᾶνε, οἱ τσομπαναραῖοι παρὰ-φυλάγουνε καί, μόλις γεννηθεῖ κανένα ἀρνί, τ᾿ ἁρπᾶνε καὶ τὸ μπάζουνε στὸ καλύβι καὶ τὸ ζεσταίνουνε στὴ φωτιὰ νὰ μὴν παγώσει. Ἀπ᾿ ὄξω φωνάζουνε οἱ μαννάδες. Ἡ φωτιὰ ξελοχίζει καὶ τὸ καλύβι εἶναι σὰν χαμάμι.

Ἐκεῖ-μέσα βρίσκουνται ἓξ᾿-ἑφτὰ νοματέοι, καθισμένοι γύρω ἀπὸ τὸν σοφρᾶ. Πρῶτος εἶναι ὁ ἀρχιτσέλιγκας Γιάννης ὁ Βλογημένος, πού, ἅμα τὸν δεις, θαρρεῖς πῶς βρίσκεσαι ἀληθινὰ στὸ μαντρὶ ποῦ γεννήθηκε ὁ Χριστός. Εἶναι ἀρχαῖος ἄνθρωπος, ἀθῶος, μὲ γένια μαῦρα, σὰν ἅγιος. Τὰ ροῦχα ποὺ φορᾶ εἶναι βρακιὰ ἀνατολίτικα, στὰ ποδάρια του ἔχει τυλιγμένα πετσιὰ δεμένα μὲ λαγάρες, στὸ σελάχι του ἔχει ἤσκα καὶ τσακμάκι. Κι οἱ ἄλλοι τσομπάνηδες εἶναι σὰν τὸν Γιάννη, μονάχα ποὺ ὁ Γιάννης κάθεται μὲ τὸ πουκάμισο, ἐνῶ οἱ ἄλλοι, ἐπειδὴ βγαίνουνε ὄξω γιὰ νὰ κοιτάζουνε τὰ νιογέννητα, φορᾶνε προβιὲς προβατίσιες μὲ τὸ μαλλὶ γυρισμένο ἀπὸ μέσα.

Αὐτοὶ ποὺ κάθουνται στὸν σοφρᾶ εἶναι μουσαφιραῖοι. Ὁ ἕνας εἶναι ὁ Παναγῆς ὁ Στριγκάρος, κοντραμπατζῆς ξακουσμένος γιὰ τὴν παλικαριά του. Εἶχε πάγει γιὰ κυνήγι καὶ νυχτώθηκε στὸ μαντρί. Μὲ τὸν Γιάννη γνωριζόντανε ἀπὸ χρόνια, κι εἶχε κοιμηθεῖ πολλὲς φορὲς στὴ στάνη. Οἱ ἄλλοι τρεῖς ἤτανε καρβουνιάρηδες, ποὺ κάνανε κάρβουνα ἐκεῖ-κοντά. Οἱ ἄλλοι δύο ἤτανε ψαρᾶδες, ὁ γερο-Ψύλλος μὲ τὸ γιό του τὸν Κωσταντῆ.

Καθόντανε λοιπὸν γύρω στὸ σοφρᾶ καὶ τρώγανε. Ἀπάνω στὸ τραπέζι ἤτανε κρέατα, μυτζῆθρες ἀνάλατες, μανούρια, ἁγίζια, ψάρια, μπεκάτσες ψητές, τσίχλες, κι ἄλλα πουλιὰ τοῦ κυνηγιοῦ.

Ὁ ἕνας ὁ καρβουνιάρης ἤτανε ἀπὸ τὰ μπουγάζια τῆς Πόλης, ἀπὸ τὴ Μάδυτο, κι ἤξερε κι ἔψελνε καλά, εἶχε καὶ φωνὴ γλυκιὰ καὶ βαριά, τζουράδικη. Ἔψαλε τὸ Μεγάλυνον, ψυχή μου, μὲ τέτοιο μεράκι, ποὺ κλάψανε οἱ ἄλλοι ποὺ τὸν ἀκούγανε, κι ὁ Γιάννης ὁ Βλογημένος. Τὸ καλύβι γίνηκε σὰν ἐκκλησιά, ἔλεγες πὼς ἐκεῖ μέσα γεννήθηκε ὁ Χριστός.

Ἀπ᾿ ἔξω ὁ χιονιᾶς μούγκριζε καὶ τσάκιζε τὰ ρουπάκια. Ὁ γερο-Στριγκάρος καθότανε στὰ σκοτεινὰ συλλογισμένος καὶ μασοῦσε τὸ μουστάκι του. Φοροῦσε μία κατσούλα ἀπὸ ἀστραχάν, μ᾿ ὅλο ποὺ ἔκανε ζέστη, κι εἶχε χωμένη τὴν ἀπαλάμη τοῦ κάθε χεριοῦ του μέσα στ᾿ ἀνοιχτὸ μανίκι τ᾿ ἀλλουνοῦ χεριοῦ.

Γιὰ μία στιγμὴ σωπάσανε νὰ κουβεντιάζουνε. Ὁ Στριγκάρος, σκυφτός, κοίταζε τὸ χῶμα. Κούνησε κάμποσο τὸ κεφάλι του, κι ἄνοιξε τὸ στόμα του κι εἶπε:

Βρὲ παιδιά, καλὰ ἐσεῖς, γιορτάζετε τὴ χάρη Του, εἴσαστε καλοὶ ἄνθρωποι. Ἂμ ἐγώ, τί ψυχὴ θὰ παραδώσω, ποὺ σκότωσα καμιὰ κοσαριὰ ἀνθρώπους; Ἀκόμα καὶ γυναῖκες ξεκοίλιασα, καὶ μωρὰ πράματα χάλασα!

Κανένας δὲ μίλησε. Ὕστερ᾿ ἀπὸ ὥρα, σὰν νά ῾τανε μοναχός, ξανακούνησε τὸ κεφάλι του κι ἀναστέναξε κι εἶπε:

«Ἄραγες ὑπάρχει Κόλαση καὶ Παράδεισο;...

Καὶ δάγκασε τὸ μουστάκι του. Ξανακούνησε τὸ κεφάλι του κι εἶπε μέσα στὸ στόμα του, σὰ νὰ μιλοῦσε μὲ τὸν ἑαυτό του:

Δὲν μπορεῖ! Κάτιτις θὰ ὑπάρχει…

Καὶ δὲν ξαναμίλησε.

Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar